BSG wint massakamp van Utrecht

Het gaat niet goed met Schaakclub Utrecht. De interne competitie van de club schijnt niet veel meer voor te stellen en een fusie met stadsgenoot Oud Zuylen is ophanden. In de landelijke schaakcompetitie dragen hun twee teams evenzoveel rode lantaarns en ook in de massakamp tegen BSG kwam daar geen verandering in.

De wedstrijd in het Stedelijk Gymnasium was een weerzien van bekenden, want naast de teams van Utrecht speelden ook de teams van Paul Keres in het gebouw met de scheve ramen. Sommige spelers had ik al jaren niet gezien en waren in de tussentijd flink veranderd. Dat gold niet voor Marc Schwartz, de jeugdrivaal die me een decennium geleden de doorgang naar het Nederlands Jeugdkampioenschap versperde. Hij zag er eigenlijk nog net zo uit als vroeger. Anderen, zoals Marijn Otte, waren wel spectaculair veranderd. Zoals de altijd subtiele Lukas Boutens jaren geleden naar aanleiding van een regionaal kampioenschap al opmerkte:

"Otte, Drost en Ootes pasten qua gedrag goed bij deze heren (de veteranen in de hoofdgroep, JdG), tamelijk zenuwachtig, nagelbijten, krullen in de slinkende haardos etc."

Inderdaad was er, zoals verwacht, van Marijn Ottes overigens sluike pruik nagenoeg niks meer over, maar het is toch wel vreemd om een 26-jarige man al met een vleeshelm te zien rondlopen. Ook de voor Apeldoorn spelende Stefan Kuipers gaat rap die richting op. Een paar jaar geleden waren de eerste voortekenen er al en nu is het echt duidelijk. Hij is dus over een paar jaar ook een skinhead en dat kan ik me bij hem nauwelijks voorstellen.

Minder last van dihydrotestosteron had het achttiental van BSG, maar daar stond weer een flinke portie wedstrijdspanning tegenover. Nagelbijten moest BSG 1-teamleider Edwin Baart bijna continu doen, terwijl het BSG 2 amper beter verging: playing captain Rein Brouwer verloor en aan de kopborden werden grote ratingoverwichten slechts in remises omgezet. De winst werd binnengehaald door de oudjes: Coen (70), Theo (77) en Tom (82) wisten de achterstand in een voorsprong om te buigen. Uiteindelijk had Tom het genoegen om bij een 4-3-voorsprong de matchpunten binnen te halen. Erg hoogstaand was het allemaal niet, maar in ieder geval kan BSG 2 weer naar boven kijken.

Voor BSG 1 blijft de situatie penibel na de uiterste krappe zege op de rodelantaarndrager in de meesterklasse. Lange Alexander liep tegen voetbalstatisticus Pieter Nieuwenhuis vrijwillig een mijnenveld in en kon daar niet heelhuids uit ontsnappen, maar doordat Large al gauw won van Sebastian Halfhide, maakte dat nog niet veel uit. Een domper was dat de kopborden verloren: de bijna kale Thomas gaf een stuk weg tegen Jelmer Jens, terwijl de licht kalende Robert in zijn vooruitberekeningen tegen "vaste klant" Tycho Dijkhuis over allerlei leuke dingen met een geofferde toren droomde en ruw ontwaakte toen hij ontdekte dat dat dus helemaal niet meer mogelijk was.

Ewood keepte nog naar een halfje tegen Robert Beekman, maar hij vervloekte zichzelf dat hij de opening niet voortvarender had aangepakt. Ook Li keepte een eindspel tegen Vincent Diepeveen, die tegen zijn eigen repertoire zat te vechten en op voorhand wel tevreden zal zijn geweest met de remise. Ook Frank speelde remise en wel tegen zijn naamgenoot, maar blij was hij er allerminst mee, want hij had in de partij alle kansen op meer gehad.

Robin pakte zijn eerste winst van het seizoen tegen Sven Dijkhuis en maakte zich na afloop gauw uit de voeten. Ook de flink kalende Naardense grootmeester Ton mocht weer het zoet van de overwinning smaken. Tegenstandster Joelia Jakovitsj (dochter van een grootmeester) speelde de opening nogal gaar en kwam gauw in het nadeel. Ton dacht het meteen af te maken, maar kwam in plaats daarvan slechts in een gewonnen eindspel, dat hij met de grootste moeite ook won. Voor Henk was zijn puntje daarentegen het eerste in lange tijd. Tegen Andre Bouwmeester won hij al gauw een pion, maar stond hij wel enorm krom. Hij wist echter te consolideren, waarna de pluspion beslissend was, zodat de wedstrijd in 5½-4½ eindigde en de punten dan toch in de tas waren. Toch is BSG nog lang niet uit de zorgen, omdat Het Witte Paard verrassend van LSG won. De tweede helft van de competitie zal BSG het met HWP en Pathena Rotterdam moeten uitvechten wie er met Utrecht degradeert en dat is wel weer andere koek dan het bijna-kampioenschap van vorig jaar. Net als LSG en Apeldoorn eerder heeft BSG moeten ondervinden hoe lastig het is om in de meesterklasse aan de top te blijven.

Utrecht (2233) - BSG (2376) 4½-5½
1. J Jens m (2366) - T Willemze m (2410) 1-0
2. T Dijkhuis f (2342) - R Ris m (2404) 1-0
3. S Dijkhuis (2162) - R van Kampen g (2608) 0-1
4. V Diepeveen f (2368) - L Riemersma m (2431) ½-½
5. S Halfhide (2113) - L Ootes m (2408) 0-1
6. P Nieuwenhuis f (2224) - A van Beek m (2298) 1-0
7. F van der Put (2255) - F Erwich f (2358) ½-½
8. J Jakovitsj wf (2119) - T van der Heijden (2309) 0-1
9. A Bouwmeester (2149) - H van der Poel f (2206) 0-1
10. R Beekman (2228) - E de Groote (2327) ½-½   

Utrecht 2 (1909) - BSG 2 (2096) 3-5
1. S van Roon (1903) - J de Groote (2209) ½-½
2. P de Groot (2060) - F Borm m (2193) ½-½
3. M Schwartz (2003) - R Otten (2082) ½-½
4. S Blok (1919) - T Slisser (2061) 0-1
5. HT Wagenaar (1902) - T de Ruiter (2018) 0-1
6. O Huizer (1824) - R Hilhorst (2050) ½-½
7. G Visschedijk (1846) - C van der Heijden (2103) 0-1
8. H van den Bos (1816) - R Brouwer (2053) 1-0

En dan sluit ik me nu even een halfuurtje op in de garage om met afgedankte radioapparatuur, frituurpannen en siertegels te gooien.

Een grijze muis met een staartje

Vlees noch vis, of een grijze muis, daar was het weerjaar 2015 lange tijd goed mee te omschrijven. Natuurlijk kon het na het recordwarme jaar 2014 niet feest blijven, maar 2015 viel vooral op door de vele zware stormen en niet door de hoge temperaturen, ondanks de hittegolf in juli.

Maximum-, minimum- en gemiddelde temperaturen per dag in 2015 en langjarig gemiddelde. Bron: KNMI.

Na een redelijk zachte januarimaand kwam het voorjaar maar niet echt op gang. Na een korte opleving in juni begon juli met een heuse hittegolf. Augustus was een prima zomermaand met aangename temperaturen, maar toen september op de kalender verscheen, was het uit met de pret. In de herfstmaand kwamen de temperaturen eigenlijk nooit meer boven de 20 graden. Oktober verliep ook nog vrij koel, maar begin november kwam de omslag. De maand begon benauwd met minimumtemperaturen die dik in de dubbele cijfers bleven steken. Na een dipje aan het eind van de maand deed december er nog een schepje bovenop. De maand verliep vorstvrij en met 9,6 °C ook recordwarm (het vorige record stond op 7,3 °C). Daarmee is de zachtste decembermaand vanaf nu dus zachter dan de zachtste maartmaand (dat record staat met slechts 8,8 °C ook niet bepaald scherp; februari doet het met 7,6 °C nauwelijks minder, terwijl april al twee keer 13,1 °C heeft laten noteren) en dat is natuurlijk bijzonder. In de grafiek van het warmteoverschot komt deze zachte periode aan het eind van het jaar ook mooi uit:

Warmteoverschot van 2015. November en december verliepen veel warmer dan normaal.

Tot begin november verliep 2015 nog een fractie koeler dan normaal, maar daarna ging de turbo erop en kwam het warmteoverschot op 268 °C uit, ofwel 0,74 °C per dag, zodat 2015 alsnog in de top 10 van warmste jaren de boeken ingaat.

Winter

We zitten nu midden in de winter, een winter die dankzij de bijdrage van december hoogstwaarschijnlijk zacht zal verlopen. Helemaal toevallig is dat niet, want de afgelopen herfst vertoonde een temperatuursverloop dat bij een zachte winter hoort. Hoewel het weer zijn geheimen niet zomaar prijsgeeft, lijken er wel patronen te zitten in het temperatuursverloop van de herfst en de temperatuur van de daaropvolgende winter, wat natuurlijk komt door de circulatiepatronen in de atmosfeer (en dus er koele poollucht of zachte zeelucht over ons land geblazen wordt).

Door de klimaatsverandering en de eigenschap dat het weerbeeld vaak lange tijd ongeveer hetzelfde blijft, zou je verwachten dat een zachte winter op een zachte herfst volgt. Dat is niet zo: gemiddeld was de herfst juist een fractie koeler als er een zachte winter (warmer dan de gemiddelde wintertemperatuur van 2,75 °C) op volgde dan wanneer er een koude winter op volgde.* Interessanter zijn de verschillen in het temperatuursverloop tussen de herfsten die door warme (rood) of koude winters (blauw) werden gevolgd.

Temperatuursverloop van september t/m november voor warme (rood) en koude (blauw) winter.

Beide lijnen laten natuurlijk ongeveer hetzelfde verloop zien, dus is het misschien interessanter om naar het verschil te kijken:

Verschil tussen de herfsttemperatuur voor warme en koude winters.

Opmerkelijk genoeg hebben de zachte winters vaak koele periodes in de eerste helft van oktober. Begin november is het daarentegen vaak wel zacht, maar eind november volgt dan vaak weer een koude periode. Dit kan natuurlijk allemaal slechts toeval zijn, maar ik sluit niet uit dat er daadwerkelijk complexe atmosferische processen zijn die voor afwisselend koude en warme periodes zorgen.

De herfst van 2015 lijkt redelijk aan het hiervoor genoemde patroon te hebben voldaan: op 11 oktober begon een gemeen koude periode. Begin november was warm en eind november was een stuk koeler. Kortom: de voortekenen voor een zachte winter waren al aanwezig. Vervolgens heeft december deze verwachtingen al meteen enorm overtroffen, zodat de grijze muis alsnog een staartje kreeg.

* Gebaseerd op data van 1901 t/m 2014.

2016!

Gelukkig nieuwjaar! Nu het lange en treurige jaar 2015 eindelijk voorbij is, leven we in het nog langere jaar 2016. Ik heb er vertrouwen in dat 2016 een prachtig en onvergetelijk jaar wordt, niet alleen voor mij, maar ook voor de wereld. Want na alle ellende in 2015 kan het alleen maar beter gaan. Toch?

Zelf heb ik de jaarwisseling vrij sober gevierd. Toen buiten het vuurwerk werd ontstoken, zat ik lekker binnen een koolzuurhoudend bessensapje te drinken. Al jaren loop ik met een grote boog om het vuurwerk heen en dat was gisteren niet anders. Nadat we in de ochtend met de hele familie bij mijn opa waren geweest om zijn 91e verjaardag te vieren, gingen Ewood en ik 's avonds naar vrienden toe. Niemand viert oud en nieuw immers graag alleen.

In de flat van een niet nader te noemen schaaktrainer deden we een aantal spelletjes om de laatste momenten van het oude jaar door te komen. Daarbij leerde ik dat de spelregels van Take 10 moeilijker waren dan ik dacht en dat Ton met Saboteur toch wel vaak kon worden genomineerd voor de Bram-award.

De avond stond minder dan de voorgaande jaren in het teken van de Top 2000, misschien wel omdat er naast de gastheer niemand was die er echt warm of koud van werd. Daarom werd de tv maar afgestemd op een overigens wel erg flauwe Hermann Finckers. Nadat het nieuwe jaar op de radio al was begonnen, moest ook de tv eraan geloven. Een uur later was Engeland aan de beurt.

Nadat de koolzuurhoudende bessendrankjes waren verorberd, gingen we nog bughousen. Erg goed begon 2016 voor mij niet, want ik verloor toch wel heel wat vaker dan ik won, maar misschien kan ik Ton nog de schuld geven van die nederlagen. Maar al te vaak werd zijn koning ergens op h5 matgezet.

Bughousen met op de voorgrond Apenhoofd - Cadavre. Afbeelding: Facebook.

Het was inmiddels wel laat geworden, dus gingen we naar een aflevering van Midzomer, eh, Midsummer, eh, Midsomer Murders kijken. Het was een aflevering waar geen touw aan vast te knopen was en Witkop vond het zo interessant dat hij op de bank blokken hout ging zagen.

Na de film gingen we maar gauw naar huis, om daar blokken hout te zagen. De poes had de nacht klaarblijkelijk zonder kleerscheuren en zonder trauma's op te lopen overleefd en dus kon ik tevreden m'n nest induiken, zodat ik over het nieuwe jaar kon dromen.