De vijfenzeventigste editie van het Tata Steel Chess Tournament was misschien niet de spectaculairste editie ooit, maar desondanks vermakelijk. Achter de rug van schaakkomeet Magnus Carlsen gebeurde genoeg fraais. Op Sokolov en L'Ami na kon iedereen van iedereen winnen en dat leverde veel open partijen op. Toch eindigde meer dan de helft van de partijen nog in remise. Voor Nederland was het op voorhand al een geslaagd toernooi: in de A-groep deden niet minder dan vier landgenoten mee. Giri en King Look deden het nog het beste, al bleven ze net onder de vijftig procent steken.
In de B-groep kwam uiteindelijk nog ratingfavoriet Naiditsch bovendrijven, samen met het jeugdtalent Rapport. Jan Smeets eindigde op een knappe derde plaats na een inhaalrace en werd daarmee de beste Nederlander. De oude Jan, Jan Timman, viel na een sterk begin terug, net als Tiviakov, die zelfs even koploper was, om vervolgens nog naar de vijftig procent terug te zakken. Robin Oscar van Kampen had heel veel pech en liet de nodige kansen liggen, waardoor hij genoegen moest nemen met een tiende plaats. Sipke Ernst werd afgetekend laatste.
De C-groep was een prooi voor de Italiaan Sabino Brunello. Hij hoefde maar vier remises af te staan. De enige die hem kon bijhouden was de Argentijnse grootmeester Fernando Peralta, die pas in de slotfase moest buigen. Op gepaste afstand kwam Robin Swinkels als derde binnenhobbelen en was daarmee de beste Nederlander. Twan Burg en David Klein eindigden op zeven punten, wat voor laatstgenoemde een flinke teleurstelling was na een veelbelovend toernooibegin. Miguoël Admiraal speelde een acceptabel toernooi, met als hoogtepunt de winst op Klein. Dat kon niet gezegd worden van Lisa Schut en Mark van der Werf, die troosteloos onderaan eindigden. Waar Schut als laagsteratinghouder dankzij een overwinning nog enigszins met een opgeheven hoofd kon terugkijken, stond de directeur van de KNSB flink voor schut.
1. Magnus Carlsen 10
Wie kan Carlsen nog afstoppen? Bijna niemand, zo lijkt het. In Wijk aan Zee was de 22-jarige Noor in ieder geval onkwetsbaar. Wat ze ook probeerden, ze kregen 'm niet omver. Aronian kwam in de buurt en ook Giri kwam behoorlijk in het voordeel, maar uiteindelijk had de nummer één van de wereld altijd nog een verdediging. Hoe superieur hij was, demonstreerde hij halverwege het toernooi tegen Leko: door steeds snel te blijven zetten, bouwde hij een steeds grotere voorraad bedenktijd op, terwijl de stelling al die tijd in evenwicht bleef. Met wit scoorde hij vervolgens als een beest. Uiteindelijk evenaarde Carlsen het record van Kasparov in 1999.
2. Levon Aronian 8½
Aronian blijft het goed doen bij Tata-Steel. Hoewel hij zijn prestatie van vorig jaar niet kon herhalen, was zijn optreden dit jaar nauwelijks slechter. Toch moest hij in de vierde ronde flink slikken toen Anand hem vreselijk te grazen nam. Aronian leek te zijn wakkergeschud en won vervolgens nog vijf partijen. Zijn eindsprint kwam te laat om Carlsen nog te verontrusten, maar het was genoeg voor een ongedeeld tweede plaats.
3.Viswanathan Anand, Sergey Karjakin 8
Wat had Anand de laatste jaren laten zien? Naast de wereldkampioenschapsmatches niet veel, vonden de schaakliefhebbers. Kramnik verslagen in een WK-match, Topalov verslagen, Gelfand verslagen, maar toernooizeges, nee. Hoe kon iemand die al zijn schaakkracht voor de matches reserveerde nou een echte wereldkampioen zijn? Al gauw verstomde de kritiek toen Aronian zijn vingers in de leeuw z'n bek stak. Hij kreeg te maken met staaltje voorbereiding van de afgelopen WK-match en werd gruwelijk afgeslacht. Anand was dus ineens over zijn vormcrisis heen. Een beetje overtrokken allemaal. Toch won Anand vier partijen. Dat hij de laatste ronde van Wang Hau verloor, was wel een flinke smet op zijn toernooi.
5. Peter Leko 7½
6. Hikaru Nakamura 7
7. Pentala Harikrishna 6½
8. Anish Giri, Loek Van Wely, Wang Hau 6
Lange tijd leek het erop dat Giri in Carlsens voetsporen zou treden, maar ineens is het verschil tussen de twee jongelingen weer levensgroot. Al ruim een jaar kwakkelt Giri en niemand weet waar het door komt. Kwam het door zijn magere optreden van vorig jaar in Wijk aan Zee? Of speelden er andere dingen mee? Het toernooi begon in ieder geval erg stroef voor het supertalent, maar in de tweede helft wist hij zowaar aan schadebeperking te doen. Met een overwinning op Caruana en remises tegen Aronian en Carlsen eindigde hij in ieder geval erg sterk. Misschien wordt 2013 alsnog het jaar van zijn doorbraak.
Vier overwinningen scoorde King Look dit jaar, een knappe prestatie. Toch was zijn toernooi er een van tegenstellingen. Met wit was zijn score fantastisch: 4½ uit 6. Zijn zwartscore van 1½ uit 7 was heel wat minder. Zeg maar gerust een verschil van dag en nacht. Het vertelt het verhaal van Van Wely's toernooi: het goede resultaat op de ene dag werd weer tenietgedaan door een positionele martelgang op de andere. Siciliaans, nee, dan maar Scandinavisch, of anders toch maar weer een draak: tegen 1.e4 heeft Van Wely op hoog niveau geen goed antwoord. Zodoende prijkte er toch weer een min-1-score op zijn Tata-Steel-rapport. Zonde!
11. Jifan Hou 5½
12. Fabiano Caruana 5
Vorig jaar acht punten, nu vijf: dat zijn niet de cijfers die je als wereldtopbestormer wilt zien. Het wilde dit toernooi allemaal maar niet lukken met Caruana, wat resulteerde in een toernooi met vijf nederlagen. De Italiaanse Amerikaan kon alleen winnen van degenen die onder hem eindigden, de rest was vaak een maatje te groot.
13. Erwin l'Ami 4
Het schaakniveau van L'Ami is bijna een natuurconstante. Twee jaar geleden scoorde hij 4½ punt in de hoogste groep, nu een halfje minder. De oogst van 26 partijen tegen de top van de wereld opboksen: zeventien remises. Helaas zit daar nog steeds geen overwinning tussen.
14. Ivan Sokolov 3
Wat een impact moet de tweede ronde op het vervolg van Sokolovs toernooi hebben gehad. Een compleet gewonnen stelling tegen Nakamura verzandde in remise, waarna de Bosnische Nederlander met goed gevoel voor theater mededeelde dat hij er een eind aan ging maken. Gelukkig deed hij dat niet en was hij de rest van het toernooi ook van de partij, maar of dat hem veel vreugde heeft gebracht... Foute combinaties, zelfpenningen, blunders in tijdnood: alles ging mis en dus eindigde Sokolov met 3 uit 13 troosteloos onderaan. Een herhaling van Hoogeveen 2006.
B-groep
1. Arkadi Naiditsch, Richard Rapport 9
3. Jan Smeets, Sergei Movsesian 8½
5. Daniil Doebov 7½
6. Romain Edouard, Jan Timman 7
8. Sergei Tiviakov 6½
9. Maxim Toerov 6
10. Robin van Kampen 5½
11. Nils Grandelious, Predrag Nikolitsj 4½
13. Alexander Ipatov 4
14. Sipke Ernst 3½
C-groep
1. Sabino Brunello 11
2. Fernando Peralta 10½
3. Robin Swinkels 8½
4. Krikor Sevag Mekhitarian 8
5. Alexander Kovchan 7½
6. Twan Burg, David Klein 7
8. Hjorvar Steinn Gretarsson 6.5
9. Igor Bitensky, Oleg Romanishin 5½
11. Miguoël Admiraal 4½
12. Aleksandra Goryachkina 3½
13. Mark Van der Werf, Lisa Schut 3
