28 maart 2021

De ironie van bocht 4

Lewis Hamilton is 2021 begonnen met een nipte zege. In Bahrein wist hij Max Verstappen met grote moeite achter zich te houden. Valtteri Bottas werd derde, voor Lando Norris en Sergio Pérez in de tweede Red Bull.

De voortekenen waren er al in de superkorte wintertest, waarin Red Bull goed voor de dag kwam en Mercedes kwetsbaar oogde. Zou er na zeven jaar een einde komen aan de hegemonie van de Zuid-Duitse autofabrikant? Inderdaad had Red Bull op het Bahrain International Circuit aanvankelijk de overhand, maar helemaal vlekkeloos verloopt het weekend niet voor l’équipe de Christian Horner. Waar Max pas met een uiterste krachtsinspanning de pole voor zich opeist, wordt nieuwkomer Pérez al in de tweede sessie gewipt.

Een dag later gaat het van kwaad tot erger voor de Mexicaan als zijn Red Bull naar goed gebruik al in de opwarmronde stilvalt. De wagen staat op een ongelukkig punt en komt pas weer tot leven nadat de rest aan een tweede opwarmronde is begonnen. Het probleem blijkt zichzelf te hebben opgelost en dus kan Pérez de race alsnog vanuit de pitstraat aanvangen.

Bij de start verzilvert Max ondanks een vrij matige start zijn pole. Achterin gaat het mis als er een Haas de muur in vliegt. De gedachten gaan terug naar vier maanden geleden, toen Grosjean bijna werd geroosterd toen zijn auto bij een crash in de fik vloog. Gelukkig blijft het vuurwerk nu uit en dus kan debutant Mazepin beteuterd uit zijn verfomfaaide bolide stappen.

Door het ongeval rukt de safetycar even uit. Bij de herstart gaat Max pas op het allerlaatste moment op het gas. Anders dan vorig jaar in Mugello wordt niemand erdoor verrast, dus gaat de race dan eindelijk echt van start. Wel gaat Mick Schumacher in de eerste bocht op dezelfde manier als Mazepin achterstevoren, maar in tegenstelling tot zijn teamgenoot kan hij zijn weg vervolgen.

Vooraan kan Max niet echt bij Luis wegrijden. Hij klaagt over een probleem met het gaspedaal, dat door Mercedes wordt geïnterpreteerd als een probleem met het differentieel. Al snel haalt Mercedes Luis naar de pits voor een nieuw setje banden. Red Bull laat Max stoïcijns nog een aantal ronden langer op zijn versleten banden doorrijden, waardoor hij de race na zijn stop achter Luis als tweede hervat.

Op nieuwe banden rijdt Max het gat naar Luis langzaam dicht. Op het moment dat hij in de buurt komt en Luis’ banden de geest beginnen te geven, haalt Mercedes de zevenvoudig wereldkampioen voor de tweede keer naar de pits, waardoor Max weer aan de leiding komt te liggen. Bottas ligt een handvol seconden achter hem en Mercedes denkt hem in stelling te brengen door hem even later eveneens van nieuwe banden te voorzien. Het plannetje faalt omdat het rechter voorwiel er niet op wil, waardoor de Fin een extreem trage stop heeft en nog tussen de McLarens op de baan komt.

Op nieuwe banden rijdt Luis behoedzaam, waardoor hij niet heel veel tijd op Max goedmaakt. Wel rijdt hij, tot frustratie van iedereen bij Red Bull, bij het uitkomen van de vierde bocht consequent met zijn hele auto over de uitloopstrook, wat overduidelijk niet de bedoeling is. Red Bull instrueert Max om maar hetzelfde te doen, tot frustratie van de coureur. Die boodschap schudt de wedstrijdleiding wakker, want even later krijgt Luis te horen dat hij die vierde bocht op de normale manier moet nemen, tot frustratie van de coureur.

Tegen het eind van de race maakt Max dan eindelijk zijn tweede en laatste stop. Hij komt weer achter Luis als tweede de baan op, maar op veel nieuwere banden zou hij in staat moeten zijn de koppositie te heroveren. Beetje bij beetje rijdt hij het gat dicht en met vijf ronden te gaan meldt hij zich aan de staart van de Mercedes met startnummer 44. Van schrik maakt Luis een fout, waarna Max in de aanval gaat. Hij probeert het buitenom in bocht 4, waar Luis hem bij het uitkomen van de bocht de uitloopstrook op dwingt. Max neemt de koppositie over, maar de vreugde is van korte duur als de Belgische Nederlander meteen een bericht krijgt dat hij Luis er weer langs moet laten om een straf te voorkomen.

Met tegenzin geeft Max de plek terug, waarna hij moeite heeft om de Mercedes in het bochtige gedeelte te volgen. Pas in de laatste ronde zit hij weer op de staart, maar het is too little too late, dus komt Luis voor de 96e keer als overwinnaar over de streep. Max wordt tweede en daarna is er een groot gat naar Bottas, die vlak voor tijd nieuwe banden had gehaald om ook nog het snelste punt voor de snelste raceronde van Max af te pakken. Dat kon er ook nog wel bij.

Pérez finisht na een inhaalrace keurig als vijfde tussen de McLarens en Ferrari’s in. Norris wordt vierde, terwijl teammaat Ricciardo tussen de Ferrari’s van Leclerc en Science als zevende over de streep komt. Negende wordt Tsunoda in zijn debuut voor AlphaTauri na een aanvallend gereden race, voor Stroll in de Aston Martin, die hij in de laatste ronde nog voorbij was gereden.

Als laatste in de lead lap komt Rijkunnen over de streep, voor teammaat Giovinazzi. Ocon wordt dertiende na een pover optreden, waarin hij nog bijna door Fattle uit de race gereden werd. De Duitser finisht achter Russle als vijftiende na een werkelijk waar schandalig slecht optreden, waarin hij vijf strafpunten had weten te verzamelen. Hij weet alleen Schumacher jr. achter zich te houden, die zijn Slak als zestiende en laatste over de streep wist te brengen.

Daarmee deed hij het overigens beter dan de als vijfde vertrokken Gasly, die zijn neus kort na de herstart beschadigde en de rest van de race voor spek en bonen meedeed. Ook Latifi moest kort voor het eind opgeven met een technisch defect, terwijl Alonso halverwege de race al had moeten opgeven met een remdefect.

Over drie weken gaat het Formule 1-circus verder op Imola. Kan Red Bull daar terugslaan, of is Mercedes ze dan opnieuw te slim af?

19 maart 2021

Een andere kijk op de verkiezingsuitslag

De VVD blijft de grootste, de D66 wordt de tweede partij, er komen nog eens vier nieuwe partijen bij en de linkse partijen zijn gedecimeerd: dat zijn de conclusies na de Tweede Kamerverkiezingen van afgelopen woensdag. Heeft Nederland weer een ruk naar rechts gemaakt, of speelt er iets anders?

Vanwege de coronacrisis kwam de campagne nauwelijks op gang en kregen de partijen minder kans om zich echt te profileren, waardoor alles min of meer bij het oude bleef. Als ze echt zouden willen, zou het huidige kabinet weer door kunnen regeren. Toch heeft de coronacrisis weldegelijk een stempel op de verkiezingen gedrukt.

Toen vorig jaar het land op slot ging en ondernemers en zelfstandigen met flinke omzetverliezen kregen te maken, kon het kabinet weinig anders doen dan gul de portemonnee trekken om te voorkomen dat de bedrijfjes op de fles gingen, hoewel de staatskas wel flink inteerde. Eenzelfde ruk naar links is te zien in de verkiezingsprogramma’s van de grootste partijen, die ten opzichte van de vorige verkiezingen allemaal een stuk linkser zijn geworden. Zelfs de VVD wil het minimumloon verhogen, iets wat een jaar geleden nog ondenkbaar was. De PVV is zelfs op economisch gebied een linkse partij geworden volgens het kieskompas.

Hieronder heb ik het plaatje van het kieskompas proberen na te bootsen aan de hand van de 30 stellingen, die ik heb ingedeeld op tegenstellingen in de links-rechts- en progressief-conservatiefdimensie. Ik kom op het volgende plaatje uit:

Het politiek speelveld (2021). Bij1 en de BBB staan niet in het schema weergegeven.

Met kleuren heb ik de drie groepen partijen weergegeven: het centrumrechtse motorblok (groen), bestaande uit de VVD, D66 en CDA, nu nog aangevuld met de ChristenUnie en de verdeelde oppositie: de wolk linkse partijen (rood) en een aantal rechts-conservatieve partijen (blauw). De partijen hebben zich inderdaad over de diagonaal links-progressief en rechts-conservatief verdeeld, met de PVV en 50+ als uitbijters.

Wanneer de partijen linkser worden, is het niet heel verwonderlijk dat de kiezer juist rechtser gaat stemmen. Het zwaartepunt van de verkozen partijen ligt namelijk nog steeds nagenoeg precies in het centrum, wat impliceert dat de kiezer niet substantieel linkser of rechtser is geworden. Met zijn 35 zetels legt de VVD op rechts veruit het meeste gewicht in de schaal, maar dit wordt (meer dan) gecompenseerd door de vijf middelgrote linkse partijen.

Mate waarin de partij het zwaartepunt naar links (negatieve getallen) of naar rechts (positieve getallen) doet verschuiven.

Om dezelfde reden houden de progressieve en conservatieve partijen elkaar in evenwicht. De D66 is veruit de grootste progressieve partij, terwijl de PVV op conservatief gebied meer gewicht in de schaal legt dan bijvoorbeeld de VVD, die weliswaar groter is, maar veel minder conservatief.

Mate waarin de partij het zwaartepunt naar conservatief (negatieve getallen) of naar progressief (positieve getallen) doet verschuiven.

Linkse partijen: fuseren of opheffen?

Na afloop van de verkiezingen likten de linkse partijen (exclusief de Partij voor de Dieren, nieuwkomers Volt en Bij1 en D66 uiteraard) hun wonden. Alleen de PvdA hoefde geen zetels in te leveren, maar die partij had er al zo weinig. Bij elkaar vertegenwoordigen de PvdA, GroenLinks en de SP slechts een zesde van de kiezers, een historisch dieptepunt. Hoe kon dat gebeuren? Hieronder een aantal factoren:

  • Strategische stemmen op Kaag, waar vooral GroenLinks en de PvdA last van hadden en wat niemand aan had zien komen.
  • Door de coronacrisis zijn alle partijen naar links opgeschoven, waardoor de rechtse partijen naar het midden opschoven en de linkse partijen in de ogen van veel kiezers te links werden.
  • De linkse samenwerking was een mislukking. De linkse partijen leken te veel op elkaar, waardoor ze zich nauwelijks konden profileren en vooral elkaar vliegen af zaten te vangen. Met name de SP heeft kansen laten liggen door een te progressieve koers te varen.
  • Concurrentie van nieuwe partijen. Door de opkomst van Volt en Bij1 zijn er nog twee linkse partijen bij gekomen.
  • Geen sterke leider. In het verleden heeft de PvdA geregeld geprofiteerd van een sterke leider als stemmenkanon (denk aan Wouter Bos in 2003 en Diederik Samsom in 2012), maar de laatste jaren is het een beetje behelpen. Lodewijk Asscher heeft de uitstraling van een verliezer en Lilianne Ploumen is niet bepaald een verbetering.

Hard werken, iets naar het midden opschuiven en een sterke leider uitzoeken lijkt het devies.

Formatie

Tot slot de formatie. Het is duidelijk dat de VVD en de D66 gaan regeren, maar met welke partijen? De VVD zou het CDA er graag bij willen hebben (correlatie van 50% tussen de partijen, zie onderstaande tabel), maar wie wordt de vierde partij? Mag de D66 die partij kiezen? De D66 zou het liefst GroenLinks erbij willen hebben (correlatie van 75%), ondanks het grote verlies van de partij van Jesse Klaver. De VVD en het CDA zullen daar minder enthousiast op reageren. Wellicht is de PvdA voor hen nog een goed alternatief.

Grappig genoeg hebben de ChristenUnie en de SGP nog de meeste overeenkomsten met de drie regeringspartijen, al zal de D66 niet heel happig zijn om met hen te regeren. Ook Ja21 zullen ze niet met open armen onthalen. Volt is nog een redelijk alternatief, al heeft de nieuwe partij geen zetels in de Eerste Kamer, wat duidelijk een nadeel is. Het zal dus nog een heel gepuzzel worden, maar gelukkig zijn er, ondanks de versplintering, maar vier partijen nodig. Het motorblok is bovendien al geassembleerd.

Correlatie tussen de opvattingen van de 15 partijen in het kieskompas. 100% is volledige correlatie (dat is per definitie de correlatie tussen een partij met zichzelf) en een correlatie van -100% betekent dat twee partijen exact elkaars tegenpolen zijn.