Weer zilver

Net als in het begin van de coronacrisis ligt de fysieke schaakcompetitie alweer een tijdje stil en net als toen wordt de interne competitie op internet hervat. Vorige week werd op Lichess de eerste ronde van de coronacompetitie gespeeld en vandaag de tweede.

Om tien voor half negen werd vorige week voor het honderd minuten durende snelschaaktoernooi afgetrapt. Zelf had ik een instortmomentje na de maaltijd en besloot ik maar even een uiltje te knappen. Natuurlijk miste ik daardoor het startschot en liet ik met m’n slaperige hoofd amper een goede zet uit mijn draadloze muis glippen. Die nacht had ik meer wakkere momenten dan tijdens het toernooi…

Vandaag ging het tussen acht en tien gelukkig heel wat beter. In de eerste ronde wist ik de gevaarlijke jeugdspeler Daniël Kuijper wat fortuinlijk te kloppen (vorige week gaf ik tot tweemaal toe een halfje tegen hem weg in het eindspel), waarna ik tegen mijn andere angstgegner mocht: de studentikoze Iskander Schrijvers. Opnieuw kwam ik met zwart verkrampt te staan, maar gelukkig voor mij gaf hij daarna een paar pionnen weg en dacht ik het puntje rustig te drukken.

Iskander Schrijvers – Apenhoofd. Stelling na 37.e6.

Hup, dames eraf en het is gedaan, dacht ik, dus deed ik vrolijk 37…Dd5+ (waarom ik 37…f5 niet zag, weet ik niet). Er volgde uiteraard 38.Dxd5 cxd5 39.exf7+. Onnadenkend ramde ik het pionnetje eraf, om me meteen daarna te realiseren dat het een gigantische blunder was. 39…Txf7+ 40.Ph6+ en de stukken konden weer in de doos. Juist was natuurlijk 39…Kg7 en misschien wint zwart het dan wel.

Ik was niet te genieten na de partij en nadat ik de nodige keelklanken had uitgestoten en de kat het huis uit had geschopt, zag ik ineens dat ik opnieuw was ingedeeld en dat ik nog een paar seconden had om een zet te doen. Het voelde ongeveer zoals een paar maanden terug, toen mijn geraniums tijdens een storm in slow motion van de stelling vielen. Ik zag het gebeuren, maar ik kon de naderende ramp niet meer afwenden. Net op het moment dat ik een zet wilde doen, ging ik door mijn tijd en had ik er nog een nul bij.

Door de reglementaire nul was ik zelfs even uit het toernooi gezet. Nadat ik me weer had aangemeld, duurde het een eeuwigheid voor ik weer een nieuwe tegenstander kreeg. In ieder geval was ik klaarwakker en werkte ik me door een reeks zeges weer naar de kopgroep. Daarbij kreeg ik hulp van Daniël, die door een mouseslip een stuk wegblunderde. Na een tijdje te hebben nagedacht, besloot ik het stuk toch maar te pakken, waarna hij opgaf. Het ontlokte spelleider Ewood (unBEARableBEAR) tot de uitspraak dat m’n muis veel te gevoelig stond afgesteld. Pas een paar partijen later kwam hij erachter dat niet ik, maar Daniël het stuk had weggegeven. Mijn muisbeheersing is immers nog altijd ongeëvenaard in de familie.

In de tussentijd wist ik onder anderen Iskander en FM Henk aan de zegekar te binden, waardoor ik er toch ineens goed voor stond. Terwijl de klok de laatste minuten van het toernooi zat weg te tikken, mocht ik nog een keer tegen FM Henk. Na een harde strijd leek er een remiseachtig eindspel op het bord te zijn gekomen, waardoor ik maar remise aanbood, zodat we allebei op de valreep nog een puntje aan ons totaal konden toevoegen. Henk speelde door en verloor nog, maar omdat het toernooi inmiddels was afgelopen, telde dat resultaat niet meer mee, dus won Ewood met 22 punten.

De krullenbol had ditmaal geen last van een uitvallende internetverbinding of van zijn eigen gepruts, dus mocht hij de grootste beker (met de kleinste oren) in ontvangst nemen. Met een gelijk aantal punten eindigde ik als tweede, vermoedelijk vanwege iets triviaals als TPR. FM Henk eindigde als derde op twee punten achterstand. Daarna was er een groot gat naar het peloton, aangevoerd door Iskander.

De eindstand. Ik ben dus 2012.

In ieder geval ging het honderd keer beter dan de vorige keer, dus was ik tevreden. Maar na, net als afgelopen week met onder andere koehandel, steeds het zilver te hebben opgehaald, had ik wel weer een keer goud willen winnen. Gelet op hoe spannend het uiteindelijk nog was, had het ook echt gekund. Die reglementaire nul tegen Bert Arp heeft me achteraf dus wellicht de das omgedaan. Volgend jaar beter dan maar.

Als je te lang klopt...

Kerst zit er weer bijna op. De feestdagen staan toch altijd in het teken van eten en nadat mijn ouders zich gisteren hadden uitgesloofd, was ik vandaag aan de beurt om een 3-gangenmenu op tafel te toveren.

Niemand staat er in deze donkere dagen graag alleen voor, dus kreeg ik voor deze speciale aangelegenheid een hulpkok toegewezen in de vorm onze eigen Ewood. Halverwege de middag stond hij voor de deur en kon hij toezien hoe ik tevergeefs probeerde de feestverlichting op te hangen. Na een helpende hand te hebben toegestoken, kregen we het voor elkaar om de lampjes aan de kast vast te plakken. Het zag er heel, eh…, feestelijk uit. Misschien laat ik ze nog een tijdje zitten (als ze niet uit zichzelf al naar beneden donderen).

De feestverlichting.

Daarna was het tijd om de drie gangen te gaan bereiden. Op internet hadden we een tijdje terug een leuk voor- en nagerecht gevonden. De ingrediënten had ik in de tussentijd in huis gehaald, dus was het moment van de waarheid dan eindelijk aangebroken. Zouden onze kookkunsten toereikend zijn? Het nagerecht was het bewerkelijkst, dus begonnen we daar maar mee. Voor de cappuccino pavlova zaten we om beurten een aantal eiwitten tot schuim te kloppen. Daarna moest er nog wat suiker en koffiepoeder bij en ging het geheel op de bakplaat de oven in.

Het hoofdgerecht was een gouwe ouwe uit de Stumass-tijd: broccoli-cheese met penne en mascarponesaus (dat is inderdaad een hele mondvol). Terwijl Ewood twee broccoli’s in stukjes hakte, kookte ik de penne en mengde ik de tomaten in blik met de mascarpone (de tomaat-mascarponesaus was in mijn Albert Heijn in geen velden of wegen te bekennen). Nadat de broccoli even mee had kunnen koken, ging de groente, samen met de penne en de saus in de ovenschalen, waarna Ewood nog een paar eiwitten tot schuim mocht kloppen.

Ondertussen waren de oude lui ook aangekomen. Loulou ging proberen mijn white board aan de muur te hangen, maar staakte die poging al gauw omdat de muur te hard was. Ondertussen waren wij in de weer met het voorgerecht, dat bij nadere beschouwing een nagerecht bleek te zijn (dat het gerecht voornamelijk uit dessertrijst bestond, deed bij mij geen belletje rinkelen). Het gerecht was vrij eenvoudig gemaakt; het koken van de rijst nam nog de meeste tijd in beslag. Nadat de bananen waren gebakken, kon iedereen voor de eerste keer aan tafel.

Ondertussen stond het hoofdgerecht in de oven en liep het echte nagerecht op het fornuis af te koelen. Er hoefde daarna alleen nog maar slagroom op gesmeerd te worden. Na het feestelijk ogende hoofdgerecht, dat een magische aantrekkingskracht op de poes had, nam Ewood de taak op zich om de slagroom te kloppen.

“Is het zo goed?”, vroeg hij na een tijdje kloppen. “Nog even”, zei Beppie nadat ze haar vinger door de witte substantie had gehaald. “Huh?! Het is helemaal nat geworden!”, merkte hij even later op. De eens zo fraai schuimige massa in de beslagkom was opeens in boter veranderd. “Ik zei: ‘nog heel even!'”, sneerde Beppie. De boter was natuurlijk met geen mogelijkheid terug in slagroom te veranderen. Gelukkig bleek de Albert Heijn nog open, dus ging Ewood maar gauw nieuwe slagroom halen.

Het blijkt dus echt waar te zijn: als je slagroom te lang klopt, wordt het boter.

“Als ‘ie slim is, haalt ‘ie meteen drie bekers slagroom”, merkte ik op terwijl ik met Beppie de vaat stond te doen. Een soortgelijke analyse had Ewood zelf ook gemaakt, want even later ging de deur open en stond hij met twee bekertjes slagroom in z’n hand. “Voor als ik het weer verpruts.” Dat gebeurde niet, want dit keer ging wel alles goed, dus hadden we een naar koffie smakend nagerecht en was de avond gered.

Na nog wat gebabbeld te hebben en het journaal nog te hebben gekeken, gingen Ewood en de oude lui weer op huis aan. Morgen zie ik ze, en de plant waar ze me van af hebben geholpen, weer. Op derde kerstdag is het namelijk weer de beurt aan m’n ouders om een voedzame, doch gezonde maaltijd voor te schotelen.

De coronacrisis: de ene na de andere golf

Zo, we zitten sinds maandag weer in een lockdown, een bittere pil met de feestdagen in het vooruitzicht. Vreemd is het ook, omdat het begin vorige maand nog de goede kant op leek te gaan. Helaas duurde de de euforie maar kort en zitten we inmiddels in de vierde golf.

Het is alweer negen maanden geleden dat de coronacrisis in ons land in alle hevigheid losbarstte. Ondanks de genomen maatregelen zijn we in al die tijd nog geen stap verder gekomen. Van tijd tot tijd laait het coronavirus weer op en die pieken lijken alsmaar hoger te worden, zoals het onderstaande plaatje weergeeft:

De vier coronagolven tot nu toe, geïllustreerd door het aantal nieuwe besmettingen per dag door de blauwe lijn op de linker y-as. De rechter y-as geeft het aantal overlijdens per dag (rode lijn, andere schaalverdeling). Data: Worldometer, weergegeven zijn de 7-daagse gemiddelden.

De eerste golf (rood, gevaar) in het voorjaar was de dodelijkste, maar stelde qua besmettingen niet heel veel voor. De tweede golf in de zomer (groen, weinig gevaar) was vrij onschuldig, maar doofde ook niet echt uit, waardoor in het najaar een derde golf, of beter gezegd, een tsunami ontstond (blauw). Inmiddels is het aantal nieuwe besmettingen opnieuw aan een opmars bezig en zitten we in de vierde golf (geel, van een waarschuwingsbord). Hopelijk kan de lockdown deze golf een halt toeroepen, al zal het effect daarvan pas over een aantal weken zichtbaar worden.

Te zien is dat het verloop van de rode lijn van het aantal gerapporteerde sterfgevallen aan corona redelijk in de pas loopt met het aantal gerapporteerde nieuwe besmettingen. Het aantal sterfgevallen lijkt iets na het aantal besmettingen te pieken, wat logisch is, aangezien iemand pas aan corona kan overlijden nadat ‘ie besmet is geraakt. Wel overlijden er thans minder mensen dan in het begin van de crisis, ondanks dat er nu bij meer mensen besmettingen worden geconstateerd.

De overlijdenskans is dus tijdens de coronacrisis afgenomen. Om het verloop hiervan over tijd te modelleren, heb ik een simpel model in Excel gemaakt. Het idee is als volgt: het aantal nieuwe besmettingen N_i op dag i zorgt voor p_i × N_i overlijdens in de toekomst, waarbij p_i de overlijdenskans op dag i is. Het tijdstip tussen besmetting en overlijden is normaal verdeeld, met nog te schatten parameters μ en σ².

Stel dat van de 1000 mensen die op 1 april besmet worden er uiteindelijk 100 zullen overlijden, dan zullen de meesten in de weken daarna komen te overlijden. De piek ligt dan bijvoorbeeld rond 8 april, net zoals dat de kans het grootst is om met Monopoly vanuit start op kans te komen. Door dit voor alle dagen in het jaar te herhalen, kan het aantal overlijdens per dag gemodelleerd worden. Deze modeluitkomst kan vervolgens met de werkelijkheid vergeleken worden, waarna de parameters gefinetuned kunnen worden. Dat blijkt redelijk te kunnen:

Werkelijke aantal sterftegevallen per dag (rood) en het gemodelleerde aantal (zwart). De balken geven de overlijdenskans per maand weer (rechter y-as).

Het model laat zien dat de overlijdenskans in het voorjaar ruim boven de 10 procent lag. Daarna daalde de overlijdenskans sterk tot ongeveer een half procent in de zomer en het vroege najaar. Inmiddels is de kans gestegen tot ongeveer een procent. Het gemiddelde tijdstip tussen besmetting en overlijden is volgens het model ongeveer 6 dagen.

Het coronavirus is dus sinds de zomer minder dodelijk geworden, wellicht omdat de ouderen in verpleeghuizen nu buiten schot blijven. De werkelijke overlijdenskans is vermoedelijk echter nog een stuk lager, omdat het werkelijke aantal besmettingen flink onderschat wordt, wat in het begin van de crisis duidelijk werd door de relatief hoge besmettingsgraad onder bloeddonoren, die een orde van grootte hoger was dan het gerapporteerde aantal besmettingen. Doordat er meer getest wordt dan in het begin van de crisis, zal de onderschatting nu kleiner zijn, maar dat is lastig te verifiëren, omdat de antilichamen vroeg of laat weer uit het bloed verdwijnen. Hierdoor is het niet goed mogelijk om op deze manier vast te stellen welk percentage van de bevolking ooit besmet is geweest.

Aan de andere kant wordt ook het aantal overlijdens aan corona onderschat, maar deze onderschatting is minder groot (maximaal een factor 2). Alles bij elkaar impliceert dit dat de werkelijke overlijdenskans tot ongeveer een factor 10 lager is dan de gerapporteerde. Op dit moment zou de werkelijke overlijdenskans dan dus ongeveer een tiende procent, ofwel een promille zijn. Voor jongeren zou die kans dus nog lager zijn. Aan de andere kant komen er dus ongeveer 17.000 mensen te overlijden wanneer de hele Nederlandse bevolking besmet zou raken. Aangezien het ons maar niet lukt om de coronagolven te breken, lijkt het slechts een kwestie van tijd voordat dit gebeurt. Sinds september zijn ongeveer 4.000 Nederlanders aan corona overleden. Hoeveel zijn de overige 13.000 levens waard?

Verstappen sluit 2020 af met zege

Max Verstappen heeft de laatste Grand Prix van 2020 op zijn naam geschreven. In Abu Dhabi troefde hij het Mercedes-duo Valtteri Bottas en de teruggekeerde Lewis Hamilton ogenschijnlijk eenvoudig af, waardoor hij zijn tweede zege van 2020 binnenhaalde.

Het verhaal van het slotweekend in Abu Dhabi was de terugkeer van Luis. De zevenvoudig wereldkampioen testte net op tijd negatief op corona, waardoor hij weer van de partij was en Russle, die ongetwijfeld had gehoopt zich te kunnen revancheren voor zijn pechrace van vorige week, tandenknarsend achter het stuur van zijn Williams mocht plaatsnemen.

In de kwalificatie op het Yas Marina-circuit bewijst de nog wat wankele Luis niet direct zijn meerwaarde. In de beslissende sessie lijkt hij op weg naar de pole, als hij in de laatste sector te veel op safe speelt, waarna teammaat Bottas hem zowaar nog de loef afsteekt. Vervolgens gaat Max nog 25 duizendsten onder Bottas’ tijd door, waardoor hij voor het eerst (en voor het laatst) dit seizoen de poleposition voor zich opeist.

Als een dag later de lichten doven, laat hij zich in de korte aanloop naar de eerste bocht niet door de Mercedes verrassen. Al gauw neemt hij een voorsprong van enkele seconden op de zwarte bolides, een voorsprong die weer wordt uitgewist als Pérez in zijn laatste race voor Racing Point opeens stilvalt. De Mexicaan, die van achteraf was gestart vanwege een motorwissel, ziet zijn inhaalrace al na 8 rondjes beëindigd worden als zijn gloednieuwe motor de geest geeft.

Direct rukt de virtuele safetycar uit. Het bergen van de roze bolide neemt opnieuw schandalig veel tijd in beslag, waardoor even later de echte safetycar uitrukt, wat tot een enorme verkeersopstopping in de pitstraat leidt als vrijwel iedereen zijn banden laat verwisselen. Max blijft aan de leiding, voor de Mercedes en teammaat Albon, die Norris in de openingsfase uit het niets voorbij was gegaan.

Als de race aan het eind van de dertiende ronde hervat wordt, trekt Max opnieuw een gaatje naar de Mercedes, die op hun beurt een gaatje trekken naar Albon. Ricciardo is door geen banden te wisselen tijdens de neutralisatie opgerukt naar de vijfde plek, voor de McLarens van Norris en Science. Hoewel de Spanjaard under investigation is omdat hij de pitstraat op zijn elfendertigst was binnengereden, ziet het er verder goed uit voor l’équipe d’Andreas Seidl, dat op koers ligt om de derde plaats in het kampioenschap op Racing Point te heroveren.

Door het uitvallen van Pérez moet Stroll de eer van het roze team hooghouden en dat gaat hem niet al te best af. Hij bijt zijn tanden stuk op de Ferrari’s, die eveneens op hun oude banden waren blijven doorrijden. Dat hij nog een keer de uitloopstrook verkent, maakt het er niet beter voor hem op. Halverwege de race steekt Gasly hem voorbij, waarna de Fransman Fattle ook gauw de oren wast.

Fattles rol vooraan is even later uitgespeeld als hij eindelijk nieuwe banden haalt, waardoor hij nog tot achter teammaat Leclerc en Russle terugvalt naar de vijftiende plaats. Ricciardo maakt even later als laatste zijn pitstop en komt precies voor de deur bij Gasly als zevende de baan op.

De koplopers hebben op dat moment allemaal bandenproblemen. Luis klaagt over een flat spot en Max klaagt over trillingen in zijn banden. De gedachten gaan terug naar anderhalve maand geleden, toen hij op Imola in de slotfase opeens een klapband kreeg. Ondertussen slijpt Mercedes de messen. Bottas wordt opgedragen om er een schepje bovenop te doen, wat de Fin braaf doet. Hij weet een paar tienden van zijn achterstand van 8 seconden af te knabbelen, maar al gauw protesteren zijn banden en loopt zijn achterstand weer op.

Het betekent dat Max het in de slotfase rustig aan kan doen. Hij speelt zelfs met het idee om de motor in de spaarstand te zetten, maar dat vindt zijn team geen goed idee, dus wint hij uiteindelijk met 15 seconden voorsprong op Bottas. De Fin weet op zijn beurt een tandeloze Luis probleemloos achter zich houden, waardoor het aantal positiewisselingen in de top 3 in de hele race exact nul bedroeg. Achter de Mercedes kwam Albon in de slotfase nog sterk opzetten. Helaas voor hem kwam zijn slotoffensief te laat om de Mercedes echt te verontrusten.

Op gepaste afstand komen de McLarens van Norris en Science als vijfde en zesde over de finish. Door de 18 gescoorde WK-punten nam McLaren de derde plaats in het kampioenschap over van Racing Point, dat met Strolls tiende plaats welgeteld één puntje voor de moeite kreeg, waardoor het een voorsprong van 10 punten zag veranderen in een achterstand van 7 punten. Daar kwam na de race ook geen verandering meer in, omdat Science na afloop niet nog door de wedstrijdleiding bestraft werd.

Beter voor elkaar had Renault het, dat met beide wagens in de punten eindigde. Ricciardo reed in de slotronde nog even de snelste raceronde, waardoor hij het bonuspunt opstreek en Max een grand slam door de neus boorde. Ocon wist Stroll in de slotronde nog te kloppen, waardoor hij achter landgenoot Gasly negende werd.

Op een ronde achterstand en buiten de punten eindigde Kwjat, die in mogelijk de laatste race uit zijn carrière op meer had gehoopt nadat hij zich fraai als zevende gekwalificeerd had. Rijkunnen bleef met een twaalfde plek beide Ferrari’s voor. Met een veertiende plek beëindigde Fattle zijn verblijf bij de Italianen in mineur. Russle legde beslag op de vijftiende plaats, voor Giovinazzi en teammaat Latifi. De Haasjes eindigden afgetekend als laatste nadat zowel uittreder Magnussen als invaller Fittipaldi niet minder dan vier setjes banden over het fantasieloze asfaltlint had uitgesmeerd.

Door zijn tweede zege van het seizoen gaat Max met een prettig gevoel de winterstop in, terwijl de Mercedes-coureurs hun wonden likten en met een iets minder goed gevoel aan de winterstop zullen beginnen. Geen moment hadden ze de Nederlander in de race kunnen bedreigen, mogelijk omdat ze het motorvermogen wat terug hadden moeten schroeven. Volgend jaar is er weer een nieuwe kans. Zo dacht Max, die uiteindelijk maar 9 WK-punten tekortkwam om Bottas van de tweede plaats in het rijderskampioenschap te verstoten, er ook over.

Bereikbaar

Vorige week was ik opeens volledig van de buitenwereld afgesneden. Niks deed het meer: mijn twee telefoons waren plotseling niet meer bereikbaar, de intercom deed het niet meer en tot overmaat van ramp viel het internet ook nog even weg. Gelukkig doet inmiddels alles het weer.

Afgelopen zaterdag stond ik dus met m’n moeder in de winkel om een vreemde fout recht te breien: mijn moeder d’r nieuwe simkaart was aan mijn nummer gekoppeld, waardoor ik dus niet meer kon bellen. Uiteindelijk kreeg ik haar nieuwe simkaart en zij een nieuwe, waardoor het probleem de wereld uit was geholpen.

Eergisteren was ik bijna de hele dag op pad met mijn werktelefoon. Twee uur heen in de trein, twee uur aan de balie wachten en daarna weer anderhalf uur terug in de trein: je moet er wat voor overhebben. Het probleem bleek niet meer te verhelpen, dus kreeg ik een nieuwe telefoon. Wat een enorm ding is zo’n nieuwe IPhone!

Gelijk moesten alle apps overgezet worden. Bij de meeste is dat wel gelukt, al moest ik Digipass, waarmee ik in mijn werkomgeving moet inloggen, nogmaals downloaden. Het activeren ging gelukkig heel wat simpeler dan in het begin van de coronacrisis, toen ik m’n leidinggevende er een halve dag mee van d’r werk afhield, dus stapte ik tevreden de trein in. In ieder geval kan ik nu ook weer bellen of gebeld worden met m’n werktelefoon en daar was het me allemaal om te doen geweest.

Bij thuiskomst viel het me op dat het deurbelpaneel van de intercom eindelijk gerepareerd was. Even later ging de intercom thuis dan over en stond Ewood voor de deur met een paprika, een pak stroopwafels en een zak nibb-it in zijn handen. Ik ben dus weer helemaal bereikbaar!

Pérez wint merkwaardige Grand Prix van Sachir

Sergio Pérez heeft de bizarre Grand Prix van Sachir op zijn naam geschreven. Esteban Ocon en teamgenoot Lance Stroll vergezelden hem op het podium, terwijl Mercedes op de verkorte versie van het Bahrein International Circuit door dom geklungel achter het net viste.

Het mocht geen verrassing heten dat Romain Grosjean na zijn horrorcrash van vorige week niet van de partij was in het tweede weekend in Bahrein. De Zwitserse Fransoos keerde slechts terug om met zijn handen in het verband gewikkeld afscheid te nemen van zijn team, waar hij in de vijf jaar dat het team bestaat voor had gereden. Zijn plek werd ingenomen door Pietro Fittipaldi.

Nog schokkender was de absentie van Lewis Hamilton. De Brit testte direct na de door hem gewonnen Grand Prix van Bahrein positief op corona en kon er ook niet bij zijn, waardoor hij zijn unieke reeks van 265 opeenvolgende Grand Prix-starts beëindigd zag worden. Mercedes besloot uiteindelijk om niet reserverijder Stoffel Vandoorne, maar Williams-coureur George Russell in de zwarte bolide te laten plaatsnemen. Russells plaats bij Williams werd vervolgens ingenomen door Jack Aitken en daarmee was de ingewikkelde stoelendans wel compleet.

Plaats van handeling was, net als vorige week, Bahrein. Om voor nog wat variatie te zorgen in de tot Grand Prix van Sachir omgedoopte race, werd er nu op de verkorte versie van het circuit gereden (de langere versie van het circuit was 10 jaar geleden niet zo’n succes). Op het drie en een halve kilometer lange circuit liggen de rondetijden in de kwalificatie dik onder de minuut. Na 53 seconden en 377 duizendsten zet Bottas de stopwatch in de beslissende sessie stil. Hij weet zich in zijn laatste run niet meer te verbeteren, waardoor Russle nog angstaanjagend dichtbij komt. Uiteindelijk hoeft de jonge Brit, die eigenlijk nog te lang was voor de cockpit, maar 26 duizendsten toe te geven. Daarmee is hij overigens maar drie honderdsten sneller dan Max, die zijn gebruikelijke derde plaats inneemt.

Als de lichten op zondagavond doven, komt Max beter van zijn plaats dan polesitter Bottas, die Russle er meteen langs ziet floepen. In de tweede bocht verliest de Fin bijna de controle over zijn wagen, waardoor Max en de als vijfde gestarte Pérez naast hem opduiken. Max zit in het midden en heeft weinig zin om in de sandwich te komen, dus remt hij wat eerder voor de volgende bocht. Wie dat niet doet, is de als vierde vertrokken Leclerc. De Monegask remt véél te laat en torpedeert Pérez. De boosdoener is gelijk uit de strijd, maar Pérez kan verder. Max probeert over de uitloopstrook om het ongeval heen te rijden, maar als het asfalt overgaat in grijs geschilderd grind, wordt zijn Red Bull als een magneet naar de muur getrokken, waardoor het voor hem ook einde oefening is.

Vanwege de wrakken rukt de safetycar uit. Pérez haalt maar meteen een setje nieuwe banden, waardoor hij de nieuwkomers voor zich uit kan jagen. Na de hervatting werkt hij zich dan ook geduldig door de achterhoede heen. Vooraan rijdt Russle meteen weg bij Bottas, die zelfs door Science wordt ingehaald. De Spanjaard verliest zijn plekje meteen weer als hij even van de baan schiet. In het vervolg rijden de zwarte bolides geleidelijk bij de rest van het veld weg.

In de subtop gebeurt lange tijd weinig. De snelheidsverschillen zijn gering en iedereen zit in de zogenaamde DRS-train, waarbij iedereen DRS heeft en niemand kan inhalen. De patstelling wordt doorbroken bij de pitstops. Alpha Tauri trapt af en daarna volgt de rest. Pas nadat ook Ocon en Stroll gestopt zijn, halen de Mercedes nieuwe banden. Russle bijt het spits af. Bottas stopt een aantal ronden later en komt ver achter zijn teammaat als tweede terug de baan op.

Kort nadat de Alpha Tauri’s voor de tweede keer in de race nieuwe banden halen, valt Latifi ineens stil. De Williams kan niet meteen worden weggeduwd, waardoor de virtuele safetycar kortstondig uitrukt. Het is het sein voor iedereen in de achterhoede om nogmaals nieuwe banden te halen. Kort daarna duiken ook Science en Ricciardo nogmaals de pits in, waardoor Ocon en de Racing Points ineens best of the rest zijn.

Achter de rug van Ocons Renault wisselen de Racing Points van plek. Stroll, die direct na zijn stop door Ocon voorbij was gereden, gaat even wijd en ziet Pérez passeren. Pérez is op oorlogspad en hij weet Ocon even later ook de derde plaats te ontfutselen. Ondertussen weet Bottas het gat naar Russle, die klaagt over weinig motorvermogen, geleidelijk aan te dichten.

Ineens is alles anders als Aitkin zich met een beschadigd aangezicht in de pits komt melden. Hij was in de laatste bocht de muur in getetterd en mocht van geluk spreken dat hij daarbij alleen zijn voorvleugel was kwijtgeraakt. Die voorvleugel had hij keurig op de racelijn gedeponeerd, waardoor de safetycar uitrukt en de baan schoongemaakt wordt.

Mercedes besluit om beide coureurs nogmaals naar de pits te halen voor een veiligheidsstop. In de eerste race van het seizoen in Oostenrijk, vijf maanden geleden, hadden ze dat niet gedaan en dat kostte ze toen nog bijna de kop. De uitvoering is echter erbarmelijk. Russle schiet bij zijn stop iets te ver door en krijgt, zoals later blijkt, de voorbanden van Bottas gemonteerd. De stop duurt lang en als Bottas eindelijk aan de beurt is, zijn de juiste banden niet paraat. Na veel getob worden zijn oude banden weer onder zijn bolide geschroefd, waardoor hij als vijfde weer mag aansluiten.

Hij krijgt nog een plekje in de schoot geworpen als Russle een ronde later nogmaals naar de pits moet om de juiste banden onder zijn auto te laten schroeven. De Brit mag precies achter de Fin in de file achter de safetycar aansluiten.

Als de race weer wordt hervat, grijpt Russle Bottas meteen aan. Op de rechte stukken komt hij de Fin niet voorbij, maar in de bochtige middensector lukt het hem wel. Kort daarna weet hij ook Stroll en Ocon te pakken, waarna hij het gat naar raceleider Pérez probeert dicht te rijden. Het is een race tegen de klok. Een race die onderbroken wordt als Russle een onheilspellend bericht over de boordradio krijgt. Vanwege een langzaam leeglopende band moet hij nogmaals naar de pits.

Met Bottas gaat het, zoals de laatste tijd gebruikelijk is, niet veel beter. Hij wordt links en rechts ingehaald, waardoor hij naar de achtste plaats afzakt. Russle is door zijn ongeplande stop naar de achterhoede teruggevallen en moet in de slotfase nog flink aan de bak om zelfs maar WK-punten te scoren. Hoewel hij daarin met vlag en wimpel slaagt, voelt zijn beste resultaat uit zijn carrière als zijn slechtste resultaat. Het huilen staat hem ook nader dan het lachen als hij als negende over de streep komt.

Heel anders vergaat het Pérez, die uiteindelijk nog vrij gemakkelijk wint. De Mexicaan had in zijn carrière, die er na volgende week zomaar op kan zitten, geregeld op het podium gestaan en ook zo nu en dan aan de overwinning gesnuffeld, maar nu was het dan eindelijk zover. Ocon finishte tussen de Racing Points als tweede. Stroll stond met gemengde gevoelens op het podium. Net als in Italië had hij een kans op de overwinning laten liggen.

Door de megaslag die Racing Point in de woestijn maakte nam het team de derde plaats van McLaren in het constructeurskampioenschap weer over. Sterker nog, doordat Renault met twee auto’s in de top 5 finishte, staat zelfs de vierde plaats in het kampioenschap op de tocht. En dat terwijl l’équipe d’Andreas Seidl helemaal geen slechte race kende. Science eindigde nog als vierde, terwijl de vanwege een motorwissel achteraan gestarte Norris het laatste puntje pakte.

Red Bull was wederom een van de verliezers van het weekend. Max lag er buiten zijn schuld al meteen uit, terwijl Albon het hele weekend onzichtbaar was en met hangen en wurgen als zesde finishte. Ook Alpha Tauri zal na een veelbelovende kwalificatie op meer hebben gehoopt dan de zevende plek van Kwjat en de elfde van Gasly. Pech met de virtuele safetycar was zeker debet aan het wat magere resultaat.

Nog meer zelfverwijten mag het team van Mercedes zich maken. De manier waarop de pitstops werden verkloot, deed heel erg denken aan hoe het team vorig jaar in Duitsland voor de dag kwam. Hoe kan een team dat doorgaans zo degelijk is soms zulke organisatorische miskleunen begaan, vraag je je dan af. Door die miskleunen deden ze Russle ernstig tekort en met een achtste en negende plaats scoorde het team veruit het slechtste resultaat van het seizoen. Zou Hamilton dan toch gemist worden?

Buiten de punten eindigde de Ferrari-brigade, aangevoerd door Fattle. Aitken wist ondanks zijn strapatsen nog de Haasjes te splitsen, waardoor Fittipaldi als laatste de 87 ronden volmaakte. Geen punten dus, maar hij had de auto tenminste heel gehouden…

Volgende week komt in Abu Dhabi een eind aan het vreemde Formule 1-seizoen 2020. Een seizoen waarin Max, ondanks vijf uitvalbeurten, nog steeds kans heeft op de tweede plaats in het rijderskampioenschap. Krijgt hij volgend jaar een Mexicaanse teamgenoot? Het kan bijna niet anders of de huidige nummer 4 in het kampioenschap staat op poleposition voor het tweede Red Bull-zitje.

Onbereikbaar

Gisteravond had ik opeens geen internet meer. Gelukkig was het euvel te verhelpen door de stroomkabel even uit de router te rukken, zodat ik maar kortstondig verstoken was van de lollig bedoelde statusupdates van Hiddo Zuiderweg en de stortvloed aan junkmail. Anders had ik helemaal geen contact meer met buitenwereld gehad.

Vorige week ben ik voor het eerst in mijn leven naar een mesoloog geweest, in de hoop erachter te komen waarom ik de laatste tijd zo sloom en brak ben. Aan het eind van het intakegesprek kreeg ik een aantal dieetadviezen en een lijst met medicijnen of supplementen mee. De mesoloog zou de druppels en pillen zelf bestellen en de apotheek zou ze vervolgens leveren.

Natuurlijk gebeurde dat niet en viste ik dinsdagmiddag chagrijnig een ‘we hebben je gemist’-kaartje uit de brievenbus. “Stomme postbezorgers ook! Ze zijn nog te dom om op een knopje te drukken!”, dacht ik boos. Tot mijn stomme verbazing ging even later alsnog de intercom en had ik een meisje van Hello Fresh aan de lijn. In het Engels legde ze uit dat ze voor de buren kwam en of ik de schuifdeur van de hoofdingang wilde openen. “Zie je wel! Die intercom doet het gewoon!”, dacht ik, terwijl ik op het knopje drukte om de deur te openen.

Een dag later deed de intercom het natuurlijk niet, ondanks dat Ewood zowel bij aankomst als vertrek had aangebeld. Ook op donderdag lukte het zowel mij (door de telefoon een filmpje te laten maken terwijl ik gauw naar buiten ging om bij mezelf aan te bellen) als een buurman het niet om aan te bellen, dus besloot ik maar een mailtje naar de woningbouwvereniging te sturen. Vooralsnog zonder resultaat, ondanks dat meerdere mensen met het euvel lijken te kampen (aan de briefjes met telefoonnummers te zien). Een unieke kans om de telefoonnummers van een aantal best lekkere chicks te bemachtigen, dat wel.

Dan iets heel anders: mijn werktelefoon werkt sinds een week ook niet zo goed meer, dus wilde ik er op woensdag mee op pad. Het ding kon zijn simkaart niet meer vinden nadat ik ‘m een beetje mishandeld had, iets waar ik niet trots op ben. Het ding had alleen wel het bloed onder m’n nagels gehaald door te eisen dat ik m’n wachtwoord moest veranderen, zonder daarbij duidelijk te maken welk wachtwoord. Het resultaat: pas een half uur en heleboel mislukte pogingen later lukte het me dan eindelijk. Een half uur waarin ik verder helemaal niets met m’n telefoon kon doen (behalve ‘m door de kamer smijten), waardoor ik alleen nog maar radelozer werd.

In ieder geval kon ik weer op mijn werkomgeving inloggen. Ik kon alleen niet meer bellen of gebeld worden, waardoor ik maar contact opnam met de ICT-helpdesk. Zij verzochten me om gewoon even met het toestel langs te komen. Dat kon ik mooi op mijn vrije dag doen en dan zou ik daarna nog langs de winkel kunnen om mijn medicijnen op te halen. Zo bedacht, zo niet gedaan, want op de dag zelf voelde ik me te sloom en brak om op pad te gaan. Het pakketje was nog steeds niet op het ophaalpunt bezorgd, dus ging ik maar boodschappen doen om ’s avonds een voedzame maaltijd op tafel te kunnen zetten.

Donderdagochtend toog ik naar het bruisende stadscentrum van Bussum om het pakketje op te halen. Ik begreep toen ook waarom het pakket niet, zoals in de mail stond, door de brievenbus bezorgd kon worden. Daarvoor was het veel te vierkant. In ieder geval had ik mijn medicijnen binnen. Aan het eind van de dag kreeg ik een berichtje van mijn jobcoach. Dat hij had geprobeerd te bellen, maar dat ik niet opnam. Ik mailde nogal belerend terug dat ‘ie beter naar m’n privételefoon had kunnen bellen, omdat ik op mijn werktelefoon niet bereikbaar was, waarna ik het antwoord kreeg dat ‘ie ook daar de voicemail kreeg.

Bij nadere bestudering zag ik een rechthoekige driehoek bovenaan mijn scherm staan, en als je ‘m met je vinger omlaag sleepte, werd de kreet alleen noodoproepen zichtbaar. Radeloos ging ik op onderzoek uit. Wat kon het zijn? Lag het netwerk van T-Mobile plat? Was mijn simkaart verouderd? Uit een bureaulade wist ik nog een extreem oude simkaart en een extreem oude telefoon op te diepen. De oude telefoon vertoonde weinig tekenen van leven en de oude simkaart leek in mijn toestel ook weinig te doen. Ten einde raad besloot ik T-Mobile op Twitter te benaderen.

In afwachting van een reactie zette ik de wifi maar aan op mijn telefoon, waarna ik prompt een bericht van Ewood kreeg. Of ik even wilde bellen, omdat Beppie d’r telefoon ineens met mijn nummer belde. Ze had net een nieuwe simkaart gekregen omdat haar telefoon het begin deze week ineens niet meer deed. Ineens vielen de puzzelstukjes op hun plaats. Haar nieuwe simkaart was kennelijk aan mijn nummer gekoppeld, waardoor ze steeds met mijn nummer belde en ik helemaal niet meer kon bellen.

Zodoende stonden we vanochtend dan op de stoep bij T-Mobile, waar een blonde griet ons van dienst was. Beppie stak meteen een lang en vrij onsamenhangend verhaal af, waarna het meisje ging proberen te achterhalen wat eraan scheelde. Uiteindelijk werd Beppie d’r nieuwe simkaart in mijn toestel gezet, wat nog niet zo makkelijk was omdat die nieuwe simkaarten veel kleiner zijn dan die postzegel die ik had, dus moest dat meisje de simkaart met haar valse nagels in een paar mallen klikken.

Daarna belde ze mijn nummer op om te controleren of alles goed was gegaan (een unieke kans om het telefoonnummer van een best lekkere chick te bemachtigen). Inderdaad ging de telefoon af en daarmee was mijn probleem opgelost. Beppie moest nog langer wachten omdat het niet duidelijk was of haar nieuwe simkaart nu ook echt aan haar telefoonnummer was gekoppeld. T-Mobile had zelf namelijk ook de nodige netwerkproblemen te overwinnen. Zodoende was ik weer enigszins bereikbaar, maar och, wat een klucht.

Vuurwerk in Bahrein

Lewis Hamilton heeft in Bahrein alweer zijn elfde zege van het seizoen binnengehaald. De zevenvoudig wereldkampioen bleef de Red Bulls van Max Verstappen en Alexander Albon voor, maar de grootste winnaar van de dag was wel Romain Grosjean.

De Grand Prix van Bahrein is amper drie bochten onderweg als plotseling een vangrail in lichterlaaie staat. Te midden van de vuurzee bevindt zich het voorste deel van de in tweeën gebroken Haas van Grosjean. De hele paddock houdt zijn adem in. Tot opluchting van iedereen komt de coureur even later uit de vlammen tevoorschijn, waarna hij wordt geblust en naar het ziekenhuis wordt afgevoerd.

De race wordt meteen stilgelegd. Nadat het vuur is geblust, wordt de beschadigde vangrail in een erg bedaard tempo afgebroken en vervangen door een rij betonblokken. Het betekent in ieder geval dat de geschrokken coureurs nog anderhalf uur in de pits moeten wachten op de herstart. Het geeft ze genoeg tijd om de herhalingen van het ongeluk nog eens goed te aanschouwen. Te zien is hoe Grosjean Kwjat kort na de derde bocht afkneep en met een noodgang de vangrail in verdween. Bij de impact brak de auto in tweeën, waardoor de brandstoftank openscheurde, wat voor de enorme steekvlam zorgde.

Om vijf over half zeven plaatselijke tijd gaan de negentien overgebleven coureurs voor de tweede keer van start, met polesitter Luis aan kop en Max, die slow starter Bottas bij de start was gepasseerd, naast hem. De Fin, die de eerste ronde slechts als zesde doorkwam, mocht nog als vierde van start gaan, achter de als een raket gestarte Pérez, maar nog voor Albon in de tweede Red Bull.

Bij de tweede start is het Max’ beurt om slecht weg te komen, maar hij weet Pérez met kunst- en vliegwerk voor te blijven. In de achterhoede gaat het weer mis. Ditmaal is het Stroll die op zijn dak ligt. Opnieuw blijkt Kwjat de aanstichter te zijn als hij met zijn Alpha Tauri in een gat duikt dat er eigenlijk niet is en Stroll zonder blikken of blozen instuurt.

Door het ongeval komt de safetycar op de baan, waardoor Bottas gauw een lekke band kan laten vervangen, terwijl Magnussen, in de enig overgebleven Haas, een nieuwe neus komt halen. Het betekent dat ze de rest van het veld bij de herstart weer voor zich uit kunnen jagen.

Na acht trage rondjes achter de grijze Mercedes wordt het veld dan eindelijk losgelaten. Luis behoudt zijn koppositie, voor Max, Pérez en Albon. Achter hen vinden de echte gevechten plaats. Zo weet Fattle, die als een oud wijf zit te klagen dat Leclerc hem bij de start op een riskante manier voorbij was gereden, Bottas een tijdje achter zich te houden. De Duitser rijdt erg wild en klaagt dat zijn tijdens de onderbreking uit elkaar gehaalde auto onbestuurbaar is. Buiten beeld valt hij plotseling naar de laatste plek terug, waarna Bottas even vrij baan heeft en weer wat plekjes goed kan maken in de staart van de middenmoot.

De Renaults trappen af voor de eerste serie pitstops. Ze rekenen na hun bandenwissel vrijwel meteen af met Fattle. Het is het sein voor de concurrentie om ook maar nieuwe banden te halen. Luis duikt even later de pits in voor een nieuw setje gele banden, waardoor Max aan de leiding komt te liggen. De vreugde is van korte duur, want een ronde later haalt Red Bull hem alweer de pits in. Hij wisselt zijn gele banden in voor witte en komt net voor Science, die zijn gele banden tijdens de onderbreking interessant genoeg voor de kwetsbare rode banden had ingewisseld, de baan op.

De Spanjaard haalt kort daarna ook nieuwe banden, waarna hij jacht maakt op het Renault-duo. Nadat hij de twee heeft ingerekend, beklaagt Ricciardo zich erover dat hij niet snapt waarom hij met teamgenoot Ocon in gevecht is. Prompt gaat de Fransman van het gas om de Australiër erlangs te laten. Wanneer ze even later opnieuw nieuwe banden halen, zit Ocon weer voor Ricciardo, die op de baan gauw orde op zaken stelt.

De koplopers gaan ook kort achter elkaar naar de pits. Opmerkelijk genoeg trapt Max, die juist op de hardere band reed, voor de tweede serie pitstops af. Zijn stop is echter knudde, waardoor er van een eventuele undercut niets terechtkomt. Luis wisselt een ronde later zijn gele banden in voor zijn enige set harde banden en blijft Pérez net voor. Wanneer de Mexicaan stopt, ligt Max weer tweede.

Pérez rekent op zijn beurt met het McLaren-duo af, dat kort daarna nieuwe banden haalt en in de slotfase met Gasly moet zien af te rekenen. De Alpha Tauri-coureur probeert de race met maar één bandenwissel uit te rijden en staat daardoor machteloos tegen de oranje bolides. Wel ligt hij nog voor Ricciardo en bandenverslinder Bottas, die opnieuw niet uit de verf komt. Ook na nog een derde bandenwissel is het tempo van de Mercedes met startnummer 77 niet om over naar Finland te schrijven.

Vooraan duikt Max om wat voor reden dan ook voor de derde keer de pits in. Hij blijft Pérez voor, maar komt wel tussen de achterblijvers terug op de baan. Hoewel hij het genoegen smaakt om de snelste raceronde op zijn naam te zetten, krijgt hij het gat naar Luis nooit meer dichtgereden.

Achter hen lijkt Pérez opnieuw op een podiumklassering af te stevenen. Hij heeft Albon op veilige afstand, totdat zijn Mercedes ineens begint te roken. Pérez blijft stoïcijns doorrijden, maar als de achterkant van zijn roze bolide in een fakkel verandert, moet hij toch de pijp aan Maarten geven. Op de pitmuur begraaft Racing Point-teambaas Otmar Szafnauer zijn gezicht in zijn handen. Dit kon zijn geplaagde team nou net niet gebruiken.

Albon profiteert en rukt op naar de derde plaats. Doordat de race meteen ook geneutraliseerd wordt, bevriest de stand, dus wint Luis voor het Red Bull-duo. Daarachter komt het McLaren-duo Norris en Science, waarmee l’équipe d’Andreas Seidl een megastap zet op weg naar de derde plek bij de constructeurs. Voor Gasly komt de neutralisatie eveneens als een geschenk uit de hemel, want zodoende weet hij Ricciardo voor te blijven. Bottas loopt achter de safetycar opnieuw een lekke band op, maar dit keer blijft het zonder gevolgen, zodat hij nog achtste wordt. Ocon eindigt nog in de lead lap als negende. Leclerc is de enige coureur die met een ronde achterstand nog in de punten eindigt.

Terwijl de auto’s als schildpadden voor de laatste maal over de finishlijn kruipen, wordt het vuurwerk ontstoken. Op het podium laat Max zich het rozenwater goed smaken, hoewel Grosjeans spectaculaire crash en de in zijn ogen vreemde strategie een wat bittere nasmaak achterlieten. In ieder geval hijgt hij Bottas in het kampioenschap weer in de nek. Met nog twee races moet hij twaalf punten goedmaken, wat niet onmogelijk lijkt, gezien de vorm waarin Bottas verkeert. Volgende week kan hij op een verkorte versie van hetzelfde circuit een stap zetten naar de tweede plaats in het kampioenschap.

Hoe laat gaat de zon onder?

Laatst haalde ik aan het eind van de middag gauw nog even boodschappen. Het begon al voorzichtig donker te worden en terwijl ik door de schemering naar huis liep, realiseerde ik me ineens dat de vroege zonsondergangen van nu de vroege zonsopkomsten van straks zijn.

Om zeven over half vijf ging de zon vandaag al onder, waardoor het voor het eind van de middag al pikkedonker was. Een heel contrast met de weelderig lange dagen in hartje zomer, toen het bijna de hele avond nog licht bleef. Het heeft natuurlijk met de schuine stand van de aardas te maken, waardoor we op het noordelijk halfrond momenteel maar weinig daglicht krijgen.

Over een half jaar staat de aarde precies aan de andere kant van de zon, dus dan is de dagkant de nachtkant van nu. Dat zou moeten betekenen dat de zonsondergangen van nu dan de zonsopkomsten zijn. Zouden die gebeurtenissen dan op hetzelfde tijdstip moeten plaatsvinden?

Dat is natuurlijk niet het geval, omdat het dan ’s middags pikkedonker zou zijn. Liever stemmen we de klokken af op de zonnedag (een etmaal, ofwel 24 uur) in plaats van de siderische dag (de tijd die de aarde nodig heeft om eenmaal om haar as te draaien, die vier minuten korter is), wat betekent dat er 12 uur verschil tussen de tijdstippen zit.

Verder moet er nog rekening met zomer– en wintertijd gehouden worden, met de lichtbreking in de atmosfeer en de afmeting van de zon zelf, waardoor de zon iets meer dan de helft van de tijd (ongeveer een kwartier extra per dag) te zien is. Maar dan ben je er wel bijna.

Het laatste stapje is de tijdsvereffening, die ervoor zorgt dat het middaguur niet altijd op hetzelfde moment valt. De tijdsvereffening wordt veroorzaakt door de seizoenen en door de elliptische vorm van de aardbaan. De seizoenale component is wat lastig uit te leggen, maar die is voor dit verhaal gelukkig niet van belang. De elliptische vorm van de aardbaan is wel van belang en gelukkig wat inzichtelijker.

Wanneer de aarde dichter bij de zon staat, beweegt onze planeet sneller om de zon heen, waardoor de zonnedag iets langer duurt dan 24 uur en het middaguur dus steeds iets later op de dag valt. Aangezien de aarde in de winter het dichtst bij de zon staat, valt het middaguur in het voorjaar daardoor wat later en in het najaar wat eerder op de dag. Het verschil loopt op tot maximaal een kwartier.

De tijdsvereffening verloopt ongeveer als volgt, waarbij een positieve waarde betekent dat de zonsopkomsten en zonsondergangen op de laatstgenoemde datum later plaatsvinden en bij een negatieve waarde vinden ze eerder plaats. Door de elliptische vorm van de aardbaan zitten er niet altijd exact zes maanden tussen de genoemde data.

1 januari – 1 juli +1 minuut
1 februari – 3 augustus -7 minuten
1 maart – 3 september -14 minuten
1 april – 3 oktober -15 minuten
1 mei – 3 november -14 minuten
1 juni – 3 december -8 minuten

Tijd voor een rekenvoorbeeld. Op nieuwjaarsdag komt de zon pas om 8:50 op. Hoe laat gaat de zon een half jaar later dan onder?

Zonsopkomst op 1 januari: 8:50
Zonsondergang op 1 juli:
– 12 uur verschil: 20:50
– zomertijd, +1 uur: 21:50
– straalbreking in atmosfeer, +15 minuten: 22:05
– tijdsvereffening: +1 minuut: 22:06

Dat klopt redelijk met de werkelijke waarde van 22:05.

En dan nu de omgekeerde berekening, die van de zonsopkomst:

Zonsondergang op 1 januari: 16:37
Zonsopkomst op 1 juli:
– 12 uur verschil: 4:37
– zomertijd, +1 uur: 5:37
– straalbreking in atmosfeer, -15 minuten: 5:22
– tijdsvereffening: +1 minuut: 5:23

En ook dat is op een minuut nauwkeurig (de werkelijke tijd is 5:22).

Idem voor 1 april en 3 oktober:

Zonsopkomst op 1 april: 7:14
Zonsondergang op 3 oktober:
– 12 uur verschil: 19:14
– straalbreking in atmosfeer, +15 minuten: 19:29
– tijdsvereffening, -15 minuten: 19:14

Zonsondergang op 1 april: 20:15
Zonsopkomst op 3 oktober:
– 12 uur verschil: 8:15
– straalbreking in atmosfeer, -15 minuten: 8:00
– tijdsvereffening: – 15 minuten: 7:45

Ook dat klopt heel aardig (de werkelijke tijden zijn 19:12 en 7:45). Grappig genoeg lopen de zonsopkomsten in het voorjaar netjes in de pas met de zonsondergangen in het najaar, omdat de tijdsvereffening lange tijd nagenoeg exact gelijk is aan de extra daglengte door de straalbreking in de atmosfeer. Zelfs nu is dat nog redelijk het geval, waardoor de zonsondergang (16:37) in de buurt ligt van de zonsopkomst over een half jaar (5:34, ofwel 4:34 met wintertijd, bijna exact 12 uur vroeger), op 22 mei.

Dan rest mij een lijstje met zonsopkomsten en zonsondergangen te geven, plus de vier stelregels:

1 januari: 8:50 – 16:37
1 februari: 8:22 – 17:25
1 maart: 7:25 – 18:20
1 april: 7:14 – 20:15
1 mei: 6:08 – 21:07
1 juni: 5:24 – 21:53

• De zonsopkomsten van nu zijn de zonsondergangen over een half jaar en vice versa, ze zijn alleen 12 uur verschoven…
• …en door de straalbreking vallen de zonsopkomsten een kwartier eerder en de zonsondergangen een kwartier later…
• Door de zomertijd vallen de zonsopkomsten en -ondergangen ’s zomers bovendien een uur later
• Daarnaast vallen de zonsopkomsten en -ondergangen in het voorjaar (maart, april) een kwartier later dan in het najaar (september, oktober)

Nu zul je je nooit meer laten verrassen door de vroeg invallende duisternis!

Hamilton wint zevende wereldtitel in stijl

Lewis Hamilton heeft in Turkije zijn zevende wereldtitel binnengehaald. Op een kletsnat Istanbul Park reed hij vanaf de zesde startplaats naar de 94e overwinning uit zijn carrière, voor Sergio Pérez en Sebastian Vettel. Max Verstappen bewandelde de omgekeerde weg en eindigde als zesde.

Voor het eerst sinds 2011 deed de Formule 1 het fraaie Istanbul Park aan. De coureurs hadden zich al enorm verheugd om op dit uitdagende circuit te rijden. Vooral de befaamde bocht 8 zou met duizelingwekkende snelheden genomen kunnen worden. Doordat het circuit vlak voor de race opnieuw geasfalteerd was, werden die verwachtingen niet ingelost. Het nieuwe asfalt was zo glad als een bowlingbaan. Dat het raceweekend ook nog eens kletsnat verliep, maakte het er niet bepaald beter op.

In de natte omstandigheden voelt Max zich als een vis in het water. Na de vrije trainingen te hebben gedomineerd, doet hij dat in de kwalificatie, die door de overvloedige neerslag flink uitloopt, nog eens dunnetjes over. In de beslissende sessie is het echter droger en dat speelt hem bepaald niet in de kaart. Op de intermediates kwispelt zijn Red Bull alle kanten op, waardoor hij zijn prestaties uit de eerdere sessies niet kan herhalen en genoegen moet nemen met een tweede plaats. Met het gezicht als een oorwurm stapt hij daarom uit zijn bolide.

De pole gaat verrassend naar Stroll in de Racing Point, met teammaat Pérez op de derde plaats. Het hoofdteam van Mercedes, dat tot dusver steeds de kwalificatie had gedomineerd, is nergens in de natte omstandigheden. Luis is zesde, Bottas negende. De zwarte bolides komen zo’n vijf seconden tekort op Strolls poletijd in de Mercedes van vorig jaar, puur omdat ze de banden maar niet op bedrijfstemperatuur kregen.

De race begint eveneens op een natte baan, waardoor op de Williams’ na iedereen op regenbanden van start gaat. Waar de Racing Points goed wegkomen, heeft Max, die vanaf de vuile kant van de baan start, werkelijk waar een poepstart. Met doorslaande wielen wordt hij links en rechts voorbijgereden. Zijn geluk is dat Luis, die vanaf dezelfde vuile kant een wereldstart maakt, laat remt voor de eerste bocht en daarmee een kettingreactie in gang zet waarvan Ocon en teammaat Bottas de dupe worden. Ze gaan achterstevoren en zien de rest van het veld aan zich voorbij rijden.

Luis is zijn bij de start gewonnen plaatsjes al gauw weer kwijt door een fout in de chicane, waardoor Fattle de eerste ronde als derde achter de ongenaakbare Racing Points afsluit, met Max in zijn kofferbak. Doordat de baan spekglad is, komt hij de Ferrari met geen mogelijkheid voorbij, waardoor hij de Racing Points aan de horizon ziet verdwijnen.

Minder vergaat het de andere Ferrari. Leclerc zit nog steeds in de staart van de middenmoot na een matige kwalificatie en dito start. Inhalen is er niet bij, dus duikt hij als eerste de pits in om zijn regenbanden voor intermediates in te wisselen. Al snel rijdt hij veelbelovende tijden, wat het sein voor de rest is om ook maar banden te wisselen. Kort na Leclercs stop haalt Ferrari Fattle voor de neus van Max naar binnen.

Eenmaal verlost van de Ferrari voor zijn snufferd laat Max zijn ware snelheid zien. Door de pitstops van de Racing Points rukt hij zelfs op naar de leiding. Zijn tempo op regenbanden is zelfs zo goed dat hij Pérez, die een slechte stop heeft, kan kloppen. Doordat Max zelf eveneens een slechte stop heeft, komt hij precies achter de Mexicaan terug op de baan. Ook glibbert hij met een wiel over de witte baanmarkering heen, waardoor hem nog een straf boven het hoofd hangt. Wel blijft hij Fattle voor.

Teammaat Albon stopt even later ook en komt achter Luis terug op de baan. De Brit zit in de kofferbak van Fattle, maar hij komt de Ferrari maar niet voorbij. Als hij zich bij een inhaalpoging vergaloppeert, gaat Albon hem brutaal voorbij. De Britse Thai neemt Fattle kort daarna ook te grazen.

Minder succesvol is Max bij Pérez. Hij zit in de kofferbak van Pérez als ze op de snelle rechterknik bovenaan de heuvel afstormen. Max haalt de bocht niet, waarna de achterkant de voorkant inhaalt en hij overdwars op de uitloopstrook tot stilstand komt. Als hij zijn eerste versnelling weer gevonden heeft, zijn Albon, Fattle en Luis hem weer voorbij. Tot overmaat van ramp zijn zijn banden naar de filistijnen, waardoor hij meteen een nieuw setje intermediates haalt en terugvalt naar de achtste plaats.

Halverwege de race is DRS vanwege de verbeterde weersomstandigheden ineens weer toegestaan. Het helpt Max niet direct langs de op de zevende plek rondrijdende Science. Wel profiteert hij van de pitstops van de makkers voor hem. Nadat Leclerc een nieuw setje intermediates heeft gehaald, haalt Ferrari Fattle ook voor Luis‘ snufferd vandaan.

Meteen daarna gaat Albon achterstevoren, waardoor Luis naar de derde plek oprukt. In de drogere omstandigheden gaat zijn Mercedes opeens als een speer en al gauw heeft hij het gat naar Pérez dichtgereden. De Mexicaan rijdt op zijn beurt het gat naar teammaat Stroll langzaam dicht. Aangemoedigd door de snelle tijden die Leclerc op nieuwe banden rijdt, besluit Racing Point om de Canadees naar de pits te halen.

Het blijkt een dure fout, want na zijn stop komt Stroll nog achter Max als vierde op de baan. Hij krijgt zijn nieuwe intermediates echter niet aan de praat, waardoor hij alleen nog maar meer tijd verliest. Ondertussen DRS’t Luis zich langs Pérez, waardoor hij opnieuw in het tijdsbestek van nog geen ronde twee plekjes heeft goedgemaakt en zowaar aan de leiding ligt.

In de subtop verliest Stroll de ene na de andere positie. Zelfs Max, die even later zijn derde setje intermediates laat monteren, blijft hem voor. In de slotfase maakt hij jacht op teammaat Albon, die na zijn tweede bandenwissel eveneens niet meer het tempo heeft van daarvoor.

In de chaos zijn de Ferrari’s opgerukt naar de derde en vierde plek. Op hun nieuwere banden rijden ze het gat naar Pérez, die Luis aan de horizon ziet verdwijnen, langzaam dicht. De Mexicaan blijft echter, net als degene die zijn zevende wereldtitel gaat pakken, op zijn bijna tot slicks afgesleten intermediates rondrijden.

Want dat Luis kampioen gaat worden, dat staat dan wel vast. Teammaat Bottas, die minimaal acht punten op Luis moet goedmaken om nog een theoretische kans op de titel te hebben, verzuipt. De Fin kent een race zoals Massa in Engeland in lang vervlogen tijden. Na zijn uitglijder bij de start kwam hij Ocon in de eerste ronde nogmaals tegen, wat de Fransman een lekke band opleverde. Vervolgens spinde Bottas nog zesmaal op eigen kracht. Tot zijn leedwezen zag hij Luis tegen het eind van de race in zijn spiegels opdoemen. Na nog een late pitstop kon het laatste fluitsignaal niet vroeg genoeg voor hem komen.

In de slotfase gaat Max ook nog even in de rondte als Rijkunnen voor hem hetzelfde doet. Desondanks krijgt hij teammaat Albon even later te pakken, zodat hij oprukt naar de zesde plaats. Daar zou het echter ook bij blijven, wat een flinke teleurstelling was na de veelbelovende trainingen. Hij ligt te ver achter om zich nog met het gevecht om de tweede plek te bemoeien, waar Pérez beide Ferrari’s op zijn dak krijgt.

Leclerc lijkt de lachende derde te worden als hij Pérez in de laatste ronde in de chicane verschalkt. Hij vergaloppeert zich echter in de laatste bocht, waardoor hij niet alleen Pérez, maar ook nog Fattle voorbij ziet vliegen. Als hij de finish is gepasseerd, zit hij op zijn stuur te rammen zoals Fattle dat deed toen hij zijn titelkansen in 2018 in de grindbak begroef. Fattle komt op zijn beurt een teenlengte tekort om Pérez nog de tweede plaats te ontfutselen, terwijl Science vlak achter Leclerc als vijfde eindigt.

Winnaar was echter Luis, die een van tevoren onverwachte zege kon begroeten, waarmee hij zijn langverwachte zevende wereldtitel in stijl binnenhaalde. Zijn zege in Turkije was alweer zijn tiende in het gekortwiekte seizoen. Net als in de afgelopen seizoenen stond er geen maat op de Brit, die ieder jaar sterker lijkt te worden.

Achter de Red Bulls finishte Norris nog als achtste, ondanks dat hij in de openingsfase veertig seconden achter Magnussen had verloren. Desondanks finishte hij nog voor polesitter Stroll, en Ricciardo, die zich in de slotfase vergaloppeerde in een poging zijn teammaat van volgend jaar achter zich te houden.

Buiten de punten en op een ronde achterstand finishte pechvogel Ocon, voor de Alpha Tauri’s van Kwjat en Gasly, die met een onzichtbaarheidsmantel om leken te rijden. Bottas kwam na een ramprace als veertiende aan de meet, voor Rijkunnen, die in de race als een baksteen terugviel na een goede kwalificatie. Russle finishte als zestiende, voor Magnussen, die veel tijd verloor doordat zijn team een wiel niet goed had gemonteerd bij een pitstop. Teammaat Grosjean zag de finish niet, net als Latifi, die op dat moment al lichtjaren achter lag. Giovinazzi moest zijn wagen vroeg in de race met panne langs de kant van de weg parkeren, waardoor de virtuele safetycar nog even uitrukte.

Zodoende eindigde een onvoorspelbare race met een vertrouwde winnaar. De fut is eruit en de strijd is gestreden. Er resteren nog drie races. Over twee weken gaat het Formule 1-circus verder in Bahrein, waar twee races zullen worden verreden, en over een maand volgt de afsluiting in Abu Dhabi.