2012, het jaar van de veranderingen

2012 bracht ons niet het einde der tijden, al kwam er wel een einde aan het kabinet-Rutte I. Toch werd Rutte, net als Obama, weer herkozen. In het jaar van de veranderingen bleef alles dus eigenlijk weer bij het oude. Griekenland bleef het hele jaar balanceren op het randje van faillissement, zonder eroverheen te duikelen, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het Nederlands voetbalelftal. De ING-leeuw bleef tijdens het Europees Kampioenschap in zijn hemdje staan en dat kostte Bert van Marwijk zijn baan. Ondertussen werd Ajax landskampioen na een inhaalrace, terwijl AZ de omgekeerde weg bewandelde: 2012 verliep van A tot Z rampzalig voor de Alkmaarse ploeg. Ondertussen werd Voerendaal voor het eerst in de geschiedenis landskampioen met schaken, terwijl BSG voor de koningsklasse van de Nederlandse schaaksport behouden bleef.

Op deze plaats gaat ook iets veranderen: ik ga stoppen met schrijven, zoals ik in het begin van het jaar al had aangekondigd. Het kost me veel tijd om steeds weer nieuwe artikeltjes te publiceren. Die tijd kan ik beter in het schaken of mijn werk steken. Ook vind ik het jammer dat ik weinig lezers heb en dat mijn artikelen kennelijk weinig emoties of reacties oproepen. Dat moedigt mij ook niet verder aan om te schrijven. Wie doe ik er een plezier mee? Wel weet ik dat ik er heel veel mensen geen plezier mee doe, getuige de afkeurende reacties op een vrij negatief artikel. Dergelijke artikelen vormen een potentieel probleem in de toekomst en daarom is het misschien verstandig om er niet nog meer op internet te zetten. Uiteindelijk leveren ze me waarschijnlijk alleen maar hoofdpijn op.

Wel vind ik het erg jammer om te stoppen. Artikelen schrijven vind ik doorgaans erg leuk en ik kan er een hoop creativiteit in kwijt. Bovendien zijn de faciliteiten bij Blogger fantastisch: het opstellen van artikelen is een waar genot. Bovendien vind ik mijn weblog er fantastisch uitzien. Daarom is het een erg pijnlijk besluit, maar ik moet verder in het leven en daarbij horen andere prioriteiten.

Ik hoop dat 2013 me een hoop moois zal brengen. Ik hoop in ieder geval dat er een paar wensen zullen uitkomen. Ik zou graag een vriendin willen. Ook hoop ik dat ik mijn schaakrating(s) tot boven de 2200 kan opkrikken. Daarnaast zou ik voor het eerst in heel veel jaren weer echt op vakantie willen gaan. Dat vind ik vooralsnog de belangrijkste dingen. Dan is het mooi meegenomen als het op mijn werk goed gaat, dat ik af en toe een mooi schilderij maak of dat ik ver kom met het maken van een boek over het Nederlandse klimaat. Maar allereerst is het belangrijk dat ik probleemloos op mezelf kan wonen. Misschien wordt het nog wat met mij.

De oude man

Het zal waarschijnlijk iedereen ontgaan zijn, maar we leven in een bijzondere tijd: voor het eerst sinds 2007 is een man de oudste nog levende persoon op aarde. Bijzonder, want mannen leven over het algemeen een aantal jaartjes korter dan vrouwen in de westerse wereld. In Nederland overlijden mannen bijvoorbeeld gemiddeld ruim vijf jaar jonger, waardoor de verzorgingstehuizen vooral door oude besjes worden bevolkt.

Lange tijd heb ik die kortere levensverwachting van mijn geslacht ter kennisgeving aangenomen, maar op de middelbare school werd ik toch wel benieuwd hoe dat nou kon komen. Ik kwam er maar niet achter. Waren het louter natuurlijke verschillen die het enorme verschil in levensverwachting (ongeveer 80 om 75 jaar in de jaren 90) konden verklaren, zoals het verschil dat vrouwen twee X-chromosomen hebben, waardoor ze minder kans hebben op nare erfelijke ziektes? Of verouderden vrouwen trager, zoals de biologiedocente zei?

In ieder geval is het verschil in levensverwachting tussen mannen en vrouwen lang niet meer zo groot als vroeger. Wanneer de sterftekansen niet meer zouden veranderen, zou een in 2011 geboren jongen gemiddeld ruim 79 jaar leven, dat is dus zijn levensverwachting. Een meisje zou volgens diezelfde methode gemiddeld bijna 83 jaar op deze vijandige wereld rondlopen. Een verschil van nog geen vier jaar dus. In de jaren 70 van de vorige eeuw was dat verschil nog bijna zeven jaar. Mannen zijn bezig aan een inhaalslag, voornamelijk doordat ze minder zijn gaan roken.

Toch is er nog steeds een verschil. Een tijdje geleden had ik de CBS-gegevens over doodsoorzaken in 2010 gedownload. Het levert een hele schat aan informatie op. Eerst maar wat kale cijfertjes die ik zelf heb berekend (met de nodige afrondingsfouten erin):

De levensverwachting was in 2010 78,67 jaar voor jongens en 82,58 jaar voor meisjes (de werkelijke waarden zijn iets hoger). Mannen waren gemiddeld ongeveer 74 jaar bij overlijden en vrouwen 79½ jaar (doordat er relatief weinig oude mensen in Nederland zijn, overlijden er dus relatief veel jonge mensen). De kans om te overlijden neemt vanaf het dertigste levensjaar met ruim tien procent per jaar toe en verdubbelt binnen zeven jaar. Hierdoor schiet de kans om binnen een jaar te overlijden omhoog van ongeveer een op de honderd rond de pensioengerechtigde leeftijd, via een op de twintig rond je tachtigste naar een op de drie in de hoogste leeftijdscategorie (boven de 95 jaar).

 

De kans om te overlijden neemt vanaf een jaar of 20-30 exponentieel toe met de leeftijd.

In de grafiek is goed te zien dat het overlijdensrisico voor mannen op vrijwel alle leeftijden hoger is. Dat springt er in de volgende grafiek goed uit:

Mannen hebben op vrijwel alle leeftijden een grotere kans om te overlijden. Het relatieve risico is het grootst rond hun twintigste en is daarna ongeveer anderhalf keer zo hoog.

Door het hogere overlijdensrisico blijven er met de tijd minder mannen dan vrouwen over. Gemiddeld genomen heeft een man dezelfde overlijdenskans als een vrouw die vier jaar ouder is dan hijzelf. Dat is goed te zien in de overlevingsgrafiek:

De overlevingsgrafiek van mannen is zo'n vier jaar naar links geschoven vergeleken die van vrouwen. Op de y-as staat het aantal individuen dat een bepaalde leeftijd bereikt wanneer een "cohort" van 100.000 (virtuele) jongens en meisjes uitsterft.

De oppervlakte onder een dergelijke grafiek is overigens de levensverwachting. Interessante data, maar het raadsel waarom mannen nog steeds zo'n vier jaar eerder overlijden wordt er niet mee opgelost. Daarvoor moeten de doodsoorzaken worden bestudeerd.

In de volgende grafiek heb ik de sterftekansen van mannen en vrouwen van verschillende doodsoorzaken weergegeven. Het is een heel gepriegel geworden:

Sterftekansen van mannen (donker) en vrouwen (licht) van de belangrijkste doodsoorzaken: kanker (door het CBS als "nieuwvormingen" aangeduid), hart- en vaatziekten, ademhalingsziekten en uitwendige doodsoorzaken (ongelukken, geweld, zelfmoord).

De sterftekansen zijn voor mannen doorgaans hoger, al zijn er interessante observaties te maken: zo overlijden mannen tot een jaar of 55 minder aan kanker dan vrouwen, maar halen ze dat op latere leeftijd ruimschoots in. Long- en prostaatkanker lijken hier voornamelijk debet aan te zijn. Ook de ziekten aan de ademhalingsorganen openbaren zich op latere leeftijd meer bij mannen - dat zal wel met hun hogere tabaksconsumptie te maken hebben.

Onthutsender liggen de zaken bij de hart- en vaatziekten. Mannen hebben op alle leeftijden een aanzienlijk hogere kans om hieraan te overlijden - rond hun zestigste is de kans meer dan twee keer zo hoog. Toch zijn dat niet verhalen die je veel hoort. Doordat de sterfte aan hart- en vaatziekten enorm met de leeftijd stijgt, overlijden er momenteel zelfs meer vrouwen dan mannen aan en daar hoor je wel iedereen over.

Een groot verschil in sterfte zit in de "uitwendige doodsoorzaken", dat zal niet als een verrassing komen. Wel verrassend vind ik de abrupte stijging boven de 70 jaar. Natuurlijk worden mensen kwetsbaarder op die leeftijd en kennelijk compenseren ze dat niet voldoende door voorzichtiger te worden.

Al met al blijken deze vier categorieën van doodsoorzaken 84 tot 87 procent van het totale verschil in levensverwachting te verklaren:

Kanker 1,12 - 1,42 jaar (29-36 %)
Hart- en vaatziekten 1,05 - 1,31 jaar (27-34 %)
Uitwendige doodsoorzaken 0,43 - 0,50 jaar (11-13 %)
Ziekten aan ademhalingsorganen 0,35 - 0,52 jaar (9-13 %)

Al deze doodsoorzaken bij elkaar verklaren 3,28 tot 3,39 jaar van het verschil in levensverwachting. Dat is heel leuk, maar wat deze verschillen veroorzaakt, is nog niet meteen duidelijk. Wel weten we in welke richting we moeten zoeken. Longkanker en ziekten aan ademhalingsorganen duiden op roken. Roken is ook slecht voor het hart: zo hadden mannen tijdens het hoogtepunt van de rokersepidemie in 1980 van hun 50e tot 65e meer dan drie keer zo veel kans om te overlijden aan iets met hun hart dan vrouwen, dat verschil is nu wat minder. Historisch gezien zijn mannen toch al kwetsbaar op die leeftijden:

Verhouding sterftekansen tussen mannen en vrouwen in Nederland. Vanaf de Tweede Wereldoorlog kleurt de grafiek felrood, wat duidt op een ernstige oversterfte bij mannen. Dat hebben ze vooral te danken aan hun tabaksmisbruik. Interessanter is dat mannen ook daarvoor tussen hun 45e en 65e een aanzienlijk hogere kans hadden om te overlijden. Bron: Kennislink.

Mogelijk werd dit verschil in sterftekansen op middelbare leeftijden door het verschil in sterfte aan hart- en vaatziekten veroorzaakt. Nog steeds leveren mannen hierdoor gemiddeld een jaar van hun leven in, zelfs nu ze grotendeels gestopt zijn met roken. Een natuurlijk verschil? Of is het stressgerelateerd? Of heeft het te maken de negatieve gevolgen van ijzerstapeling?

In ieder geval kunnen mannen wat hoopvoller zijn over de toekomst: hartkwalen kunnen beter worden behandeld en de effecten van het roken, waar mannen overigens beter tegen zijn bestand dan vrouwen, zullen langzaam verdwijnen. Momenteel kost de extra sterfte aan longkanker mannen nog een half jaar. Tel daarbij nog een half jaar op van de ziekten aan de ademhalingsorganen en het verschil in levensverwachting kan worden teruggebracht tot minder dan drie jaar.

De vraag is of er nog veel vanaf gehaald kan worden: ongelukken en geweld zullen meer mannenlevens eisen. De reden voor het verschil in levensverwachting is toch nog voor het grootste gedeelte een verschil in gedrag: waar mannen gedrag vertonen dat slecht is voor hun gezondheid (roken, risico's nemen, vechten), vertonen vrouwen vaker gedrag dat goed is voor hun gezondheid (gezond eten, om de haverklap naar de huisarts gaan). Toch zijn er optimisten die zeggen dat alles wel goedkomt. Fijn om te weten. En Jiroemon Kimura laat zien dat het mannen het echt wel in zich hebben om lang te leven, zelfs in een land waar het verschil in levensverwachting nog vele malen groter is dan in ons natte landje (86 om 79 jaar in Japan, een verschil van zeven jaar). Dat stemt mij hoopvol.

BSG terug bij af

Landskampioen Voerendaal opnieuw veel te sterk

Het was geen leuke wedstrijd, de wedstrijd die BSG in het begin van het jaar tegen Voerendaal speelde. De hele dag op pad voor een potje schaak, dat ook nog voor bijna niemand goed afliep: de ene nederlaag was nog pijnlijker dan de andere. Heel gek was de uiteindelijke 7½-2½-nederlaag overigens niet, want Voerendaal was op kampioenschapskoers en BSG was ten dode opgeschreven. Inmiddels zijn we ruim elf maanden verder en staan de zaken er heel anders voor: BSG wist zich miraculeus te handhaven en probeert sindsdien het predicaat degradatiekandidaat van zich af te schudden, terwijl de prolongatie van de landstitel geen haalbare kaart meer lijkt voor Voerendaal na twee competitienederlagen. Dus zouden er kansen moeten liggen voor BSG, dat het kalenderjaar 2012 thuis afsloot tegen de Limburgers.

Het werd echter een middag waarin bijna niets lukte bij het eerste tiental van BSG. De eerste slippertjes bleven nog zonder gevolgen: Robert Ris maakte op het oog soepeltjes remise tegen Andrey Oorlog, maar onder de oppervlakte was het volgens hem minder gestroomlijnd. Het was nog niks vergeleken de tempi die IM Alexander verspeelde in de opening, of de pionnen die GM Alexander kwijtraakte.

Gelukkig was er ook nog goed nieuws: Frank Erwich won opnieuw snel. Zo snel, dat ik er weinig van heb gezien. Voor de partij maakte hij zich zorgen omdat hij met zwart speelde, maar kennelijk wilde tegenstander Christian Braun zich te veel bewijzen en kreeg de kous op de kop. BSG op voorsprong, maar de gezichten bleven gespannen: op de meeste borden ging het bergafwaarts. De staart kreeg het flink te verduren: FM Henk werd vermorzeld door Invincible Ivo, terwijl Large in het Frans geen moment in zijn spel kwam tegen Thomas Trella en eveneens aan het lijstje verliezers kon worden toegevoegd. Meer kansen op een positief resultaat had Behirder, die op het punt stond meesterklassetopscorer Oscar Lemmers een resultaat te ontfutselen. Tijdsdruk? Overmoedig geworden? Feit was dat de stille kracht van BSG het punt even later aan de stille kracht van Voerendaal moest laten. 5 uit 5 en dat steeds met zwart. Wat een geweldenaar!

De geweldenaars van BSG kwamen ditmaal totaal niet uit de verf. Berelowitsch had tegen Michail Saltajev de schade beperkt weten te houden tot een pion in het eindspel, maar die pion was niet meer af te stoppen. En Ewood dan? Van hem had ik hoge verwachtingen: in Bochum wordt bijna een standbeeld voor hem opgericht, want hij weet wel hoe je die Duitse schakers aanpakt. En dan zat hij ook nog aan het negende bord, waar hij opnieuw Christof Sielecki tegenover zich kreeg. Tijd om wat recht te zetten, zou je denken. Niets was minder waar: Ewood moest al snel het loperpaar opgeven, waarna zijn tegenstander alsmaar profylactische zetjes bleef spelen, speculerend op het langetermijnvoordeel van het loperpaar. Die tactiek werkte helaas perfect. Na afloop kon de verliezer niet veel meer uitbrengen dan wat zinnetjes als: "You have to choose situations when to be aggressive and when not to be aggressive." Wijze woorden.

Ook Ton van der Heijden trof een oude bekende: ditmaal maakte hij remise tegen Patrick Driessens, maar daar was hij allerminst tevreden mee. Door een moment van onoplettendheid moest hij in eeuwig schaak berusten, maar er had veel meer in gezeten. Wel scoorde hij het enige halfje aan de laagste borden, die opnieuw de zwakste schakel van het team vormden.

De stand was 2-6 en daarmee was de wedstrijd beslist. Er waren nog twee partijen bezig: Tea Lanchava moest na een lang gevecht buigen voor Daniel Hausrath. Leuker waren de ontwikkelingen bij IM Alexander, die na een rommelige tijdnoodfase een goede stelling had overgehouden tegen Felix Levin. Hij had een leuk pionnenblokje bij de zwarte koning als compensatie voor de twee kwaliteiten. Hij wikkelde rustig af naar een totaal gewonnen eindspel. Een mooi slot van een toch wel erg teleurstellende wedstrijd.

BSG (2333) - Voerendaal (2429) 3-7
1. R Ris m (2388) - A Orlov g (2539) ½-½
2. A Berelowitsch g (2565) - M Saltajev g (2481) 0-1
3. F Erwich f (2361) - C Braun m (2397) 1-0
4. A van Beek m (2307) - F Levin g (2506) 1-0
5. T Lanchava m (2320) - D Hausrath m (2473) 0-1
6. L Ootes (2358) - T Trella f (2408) 0-1
7. H van der Poel f (2242) - I Wantola f (2366) 0-1
8. J de Groote (2150) - O Lemmers m (2381) 0-1
9. E de Groote (2354) - C Sielecki m (2398) 0-1
10. T van der Heijden (2280) - P Driessens f (2343) ½-½

Na afloop gingen zowel BSG 1 als BSG 2 naar de gebruikelijke Italiaan. De spelers van het tweede hadden heel wat meer noten op hun zang: ze wonnen met verbijsterend gemak van Tal/DCG en blijven in de race om het kampioenschap. Alles zal afhangen van de onderlinge wedstrijd tegen Zukertort 2, maar dat is pas over drie maanden, na de winterstop. BSG 1 is aan de andere kant van de ranglijst te vinden, nu ook Utrecht en de Kennemer Combinatie voorbij zijn gegaan. Het team gaat op een degradatieplaats de winterstop in en in dat opzicht eindigt het jaar zoals het begonnen is: in mineur. Het enige positieve is dat het team in Frits van Gelder mogelijk een psycholoog krijgt.

Life is chess

Het is geen rocky road, cosmic symphony of a tunnel with black light at the end en zeker niet like a fire of een andere Scheissmetaphor. Life is chess! Om dat te illustreren neem ik jullie mee naar een schaakpartij die ik in Amstelveen speelde. Iedereen die wilde, mocht een zet doen en ik voorzag ze van tijd tot tijd van bruikbaar advies. Achteraf is het makkelijk praten: ik had me waarschijnlijk meer met de partij moeten bemoeien, want het liep enorm uit de hand. Voor degenen die geïnteresseerd zijn, geef ik hier de zetten in lange notatie, dus pak je schaakbord maar en kijk mee. Verwacht overigens geen schaaktechnische hoogstandjes.

De Parel van Amstelveen - Consultatiepartij

1.Pg1-f3 d7-d5 2.g2-g3 Het is niet helemaal mijn opening, maar niet slecht. Ik stemde daarom toe met het fianchetteren van de koningsloper; een term die ze niet leken te begrijpen. 2...Lc8-g4 3.Lf1-g2 Lg4xf3 4.Lg2xf3 Pg8-f6. Tot zover ging alles nog naar wens, maar er was onrust uitgebroken in het witte kamp. Het ging niet goed meer tussen de koning en dame. De dame voelde zich beklemd en ze kon geen kant op. De bom barstte rond dit moment en er werd van hogerhand ingegrepen. De koning moest opkrassen en op c8 was nog een veld vrijgekomen: daar kon hij mooi naartoe verkassen. Behalve dat die zet volstrekt tegen de schaakregels was, leek het de koning ook niet zo'n goed veld, zo naast de zwarte dame. Naar alternatieven werd ook niet gekeken, dus werd de patstelling maar opgeheven door de witte dame in het zwarte kamp te plaatsen: 5.Dd1-c8.

Stelling na 5.Dd1-c8.

De volgende zetten werden zonder mij gespeeld: 5...e7-e5 6.0-0 Ke8-e7 7.Lf3-h1 Ke7-d6. De zwarte koning plande ook een verhuizing, zij het in zijn eigen tempo - een stapje per zet. Inmiddels mocht de witte koning weer wat dichter in de buurt van de dame komen: 8.Kg1-g2. De zwarte koning trok weer wat verder de wijde wereld in: 8...Kd6-c6. En de dame ook, voorzichtig toenadering zoekend: 9.Dc8-g4.

Stelling na 9.Dc8-g4.

Zwart vervolgde vrolijk met 9...Pf6-d7, waarna de witte koning kwispelend tussen de pionnetjes door liep: 10.Kg2-f3. Na 10...Dd8-h4 nam de witte dame geschrokken de benen: 11.Dg4-d4. Door de interne spanningen kon de zwarte dame zowaar straffeloos een pion meepikken: 11...Dh4xh2. De witte koning had zijn lesje nog niet geleerd en hij zocht met 12.Kf3-e3 nogmaals toenadering. De witte dame, die ook nog eerst moest wachten op een zet van zwart, kreeg het nu helemaal benauwd. Na 12...Pb8-a6 13.Dd4-b4 kon ze eindelijk vluchten en was mijn rol in de partij uitgespeeld. De slotzetten werden er snel achter elkaar uitgepoept. Eerst vond de witte dame een veilig plekje, daarna kreeg de witte koning gezelschap van de zwarte dame: 13...Pd7-c5 14.Db4-a5 Dh2xg3+ 15.Lh1-f3 Dg3-f4#.

Stelling na 15...Dg3-f4#.

Buiten mijn weten om had de zwarte dame de witte koning per ongeluk matgezet. Het duurde nog even voordat iedereen erachter was gekomen: de monarch kan inderdaad geen kant meer op. Het werd duidelijk dat er op dit bord geen plek meer was voor de witte koning: hij moest op een ander bord verder spelen. En zo geschiedde. Hij ging terug naar zijn pappie en mammie, waarna hij meer succes had in de interne competitie van zijn dorpsschaakclub. Gelukkig kun je met schaken ook winnen.

"Dat kutvoetbal"

Dat konden weleens de laatste woorden van Richard Nieuwenhuizen, de grensrechter die afgelopen zondag in elkaar werd getrapt, zijn geweest. Na afloop van de in 2-2 geëindigde wedstrijd Buitenboys B3 - Nieuw Sloten B1 had hij het aan de stok gekregen met een aantal spelertjes van de uitploeg. Meestal gaat zoiets over de onbenulligste dingen, maar daar hadden de vechtersbaasjes geen boodschap aan. Als hyena's stortten ze zich op hun prooi, die nog probeerde te ontsnappen, om vervolgens opnieuw tot moes getrapt te worden. Gisteren stierf hij aan zijn verwondingen.

Het nieuws schokte het hele land, niet alleen de voetbalwereld. Iedereen sprak er schande van en iedereen had er wel een mening over. Sportvereniging Nieuw Sloten wist niet hoe snel ze de (waarschijnlijke) daders moest royeren. Als klap op de vuurpijl werd het gewraakte B1-team per direct uit de competitie gehaald. Paniekvoetbal? Nee, de vereniging had geen keus om de tsunami van kritiek die hun etterbakken hadden veroorzaakt zo veel mogelijk in te dammen.

En toch was het een raar verhaal en lijkt het erop dat de thuisploeg ook wel iets aan te rekenen valt. Waren er geen getuigen? Waarom greep niemand in? En waarom is er na afloop niks voor het slachtoffer gedaan? Natuurlijk had men de fatale afloop moeilijk kunnen zien aankomen, maar het lijkt me niet meer dan normaal om als je zo bent mishandeld (hij werd tegen z'n hoofd geschopt) naar de dokter te gaan, en vervolgens naar de politie om aangifte te doen van zware mishandeling.

In plaats daarvan ging de grensrechter nog even naar huis, om even later weer een wedstrijd bij te wonen. Toen pas ging het mis en werd hij in allerijl naar het ziekenhuis vervoerd, waar hij een tweede terugval kreeg. Ditmaal met fatale gevolgen.

Het is natuurlijk de vraag of hij het had overleefd als er sneller was ingegrepen. Helaas is onverschilligheid met betrekking tot de eigen gezondheid typisch mannelijk gedrag, net als conflicten uitvechten en het jagen op status. Afgelopen zondag kwamen die drie elementen op een ongelukkige manier samen en dat resulteerde in een tragedie.

Het weerhield de oprichter van de Partij voor Rechtvaardigheid, Daadkracht en Vooruitgang er niet van de suggestie te wekken dat de grensrechter het drama aan zichzelf had te wijten - grensrechters in het amateurvoetbal waren volgens hem immers maar vervelende, partijdige mensen. Het lijkt me stug dat hij weet wat er precies is voorgevallen, dus kun je stellen dat hij op zijn best voor zijn beurt heeft gepraat. Op zijn slechtst was het een Luuk Koelman-achtige poging om in het nieuws te komen. Het getuigt in ieder geval niet van veel inlevingsvermogen; een eigenschap die Peter R. de Vries naast bescheidenheid helaas met node mist.

In ieder geval woedt er in Nederland nog een storm door de wereld van het amateurvoetbal. Ironisch genoeg volgde deze raadselachtige, doch tragische aaneenschakeling van gebeurtenissen net nadat een speler van Sporting Noord, een andere Amsterdamse amateurclub, een gevangenisstraf van drie jaar had gekregen voor het doodtrappen van een bejaarde toeschouwer. Het betekende meteen de doodsteek voor zijn club, die kort na het incident ophield te bestaan. Dat is dan weer het zelfregulerend vermogen van de samenleving, het enige wat me op dit moment hoopvol stemt. De gevolgen van het excessieve geweld stralen wel uit naar het Amsterdamse voetbal. Dat is duidelijk te zien aan Ajax, de exponent van deze neergang, dat als landskampioen aan de Champions League moet meedoen en keer op keer klop krijgt. Momenteel struggelen ze in het Bernabejoe-stadion tegen het B-team van Real Madrid. Ondanks alles geldt nog steeds: oost west, thuis best. Ook met dat kutvoetbal.

Briljant Brazilië

Fattle op het tandvlees naar derde wereldtitel

Hoewel het niet van een leien dakje ging, had Fattle in de tweede seizoenshelft wel de macht gegrepen en lag hij op schema om zijn derde wereldtitel op rij te pakken. Deze imposante reeks begon in 2010, toen hij uit een kansloos geachte situatie de titel wist te pakken. Toch was het binnenhalen van die titel een peulenschil vergeleken de halsbrekende toeren die hij ditmaal in de seizoensfinale moest uithalen om kampioen te worden. Hij redde het maar net.

Het wereldkampioenschap van 2012 leek bij het ingaan van de laatste ronde beslist: Fattle was in ieder geval al met twee wielen kampioen. Niet alleen had hij een snellere auto, ook stond hij dertien punten voor op rivaal Alonso in het kampioenschap. Maar in kampioensraces gaat alles anders, zeker als er af en toe regendruppels vallen. Nog altijd heeft men het over de finale van vier jaar geleden, toen Luis pas in de laatste bocht de benodigde vijfde plek pakte en wereldkampioen werd - daarmee Brazilië in rouw dompelend. Ditmaal ging het er nog veel wilder aan toe en kon Fattle met de grootste moeite het hoofd boven water houden.

In de kwalificatie is het circuit nat, om geleidelijk op te drogen. De titelkandidaten komen er niet aan te pas: Fattle is slechts vierde, Alonso komt niet verder dan de achtste tijd, wat door een straf voor Pastoor wordt omgezet in een zevende plek op de grid. De voorste startrij is voor deze gelegenheid ingenomen door de McLarens, die de laatste races weer op snelheid zijn. De voortekenen zijn niet erg gunstig voor Alonso, die in ieder geval op het podium moet eindigen om kampioen te worden. Hij is laconiek, wetende dat hij nog een joker achter de hand heeft: zijn trouwe teamgenoot Felipe Massa die er alles aan zal doen om hem aan de titel te helpen. Fattle heeft daarentegen alles te verliezen en de regendreiging in combinatie met zijn magere startplaats is een gevaarlijke combinatie.

Dat blijkt wel bij de start, want waar de Ferrari's goed van hun plek komen, komt Fattle meteen in het gedrang en wordt aan alle kanten om de oren gereden. Bij het aanremmen voor de vierde bocht klapt Räikkönen er bijna bovenop en tikt Senna hem achterstevoren. De Braziliaan komt vervolgens Pérez tegen, waardoor de twee kunnen uitstappen. Fattle staat achterstevoren op de baan en heeft alle geluk van de wereld dat niemand per ongeluk tegen zijn bolide knalt. Als laatste kan hij zijn weg weer vervolgen, maar gerust is hij er niet op: de wagen is beschadigd, al weet niemand hoe erg.

Vooraan profiteert Alonso maximaal van de pech van zijn rivaal. In één beweging gaat hij zowel de gewiekste Massa als Webber voorbij, waardoor hij achter de McLarens de derde plaats inneemt en virtueel wereldkampioen is. Massa moet zijn opofferingsgezindheid bekopen: hij wordt ook nog door Webber en Hülkenberg ingehaald.

Alonso's goede gevoel is echter van korte duur: achterin laat Fattle zijn tanden zien en al snel heeft hij de staart van het veld weer in het vizier. Geduldig verwijst hij de tragere deelnemers terug. Vooraan werkt Hülkenberg zich ook nog voorbij Webber. Even later krijgt hij de derde plaats in de schoot geworpen als Alonso in de eerste bocht even van de baan glibbert. De Duitse Force India-coureur geeft zijn team een fraai afscheidscadeau met zijn doortastende optreden in de openingsfase. Niet voor niets had hij hier twee jaar geleden de pole gepakt in dezelfde omstandigheden.

Alonso heeft het daarentegen zwaar. Gelukkig krijgt hij alle hulp van Massa, die zijn bolide zo breed als de hele baan maakt en voorkomt dat iemand nog in de buurt van Alonso komt. Wel wordt de trein achter de Ferrari's steeds langer. Door de aanhoudende regen wordt het circuit steeds natter en daarom komen de eerste coureurs al naar de pits. Vooraan krijgen de duellerende McLarens gezelschap van Shoeface. De zevenvoudig wereldkampioen ligt dankzij twee pitstops al een ronde achter: eerst kreeg hij een lekke band, daarna besloot hij maar over te stappen op intermediates. Door de Mercedes hebben de McLaren-coureurs een goed beeld welke band het geschiktst is voor de omstandigheden. Toch kiezen ze voor verschillende strategieën: Luis laat de profielbanden omleggen, net als de titelkandidaten, maar Button rijdt door. "It has stopped raining", observeert de slimmere van de twee McLaren-coureurs. Achter hem doet Hülkenberg hetzelfde. De Duitser verkleint langzaam maar zeker zijn achterstand op Button.

Op dat moment zijn de intermediates iets sneller dan de droogweerbanden en worstelen de titelkandidaten zich door het middenveld heen. Terwijl Massa op slicks terugvalt, hebben de koplopers daar niet veel last van. Wel gaat Hülkenberg Button sensationeel voorbij en leidt de race. Achter hen loopt Luis mondjesmaat in, maar als de baan opdroogt gaan zijn banden naar de knoppen en moet hij opnieuw naar de pits, ditmaal voor droogweerbanden. Alonso en Fattle doen hetzelfde en liggen na hun tweede bandenwissel vierde en vijfde, vlak achter elkaar. Fattle heeft de schade van de openingsronde al bijna ongedaan gemaakt. Ondertussen zijn Hülkenberg en Button bezig de rest van het veld te declasseren: ze hebben een voorsprong van driekwart minuut op Luis, die twee achteraf gezien onnodige pitstops had gemaakt.

Die voorsprong wordt ongedaan gemaakt als Rosberg zijn band lekrijdt op een brokstuk van het ongeluk in de eerste ronde. Pas nadat het kalf Rosberg verdronken is, wordt de put gedempt: de safetycar komt de baan op, zodat de rotzooi kan worden opgeruimd. Hülkenberg en Button maken van de gelegenheid gebruik om nieuw rubber te halen, waarna ze in de file achter de trage Mercedes aansluiten. Vervolgens mogen de achterblijvers hun ronde achterstand ongedaan maken, waardoor de safetycar nog een paar ronden langer op de baan blijft. Ergens wel raar: in Japan kreeg Webber niet eens de tijd om na een reparatie bij de staart van het veld aan te sluiten, maar nu werden de achterblijvers wel schadeloos gesteld.

Bij de herstart gaat Hülkenberg er als een haas vandoor. Fattle komt wel in de problemen: hij ziet Co Biaggi binnendoor passeren. Teamgenoot Webber probeert zijn teammaat ook een oor aan te naaien, maar zijn inhaalpoging aan de buitenkant resulteert in een uitstapje naast de baan, waardoor de Australiër ver terugzakt. Co Biaggi is op stoom geraakt en even later gaat hij ook Alonso voorbij. De Japanner moest even laten zien wat hij in zijn mars had om nog een teambaas te overtuigen: hij zit momenteel nog zonder contract voor volgend jaar. Een ronde later zijn de rollen omgedraaid en passeert Alonso de Sauber weer.

Vooraan is Luis voorbij zijn teamgenootje gegaan en maakt Hülkenberg in de moeilijke omstandigheden zijn eerste foutje van de middag: hij spint en ziet Luis passeren. Hij is niet de enige die zijn auto niet altijd de baas is: teamgenoot DRS'ta doet hetzelfde en ook Webbers jacht naar voren wordt gehinderd door een hevig overstuurmoment in de laatste bocht. Het bontst maakte Räikkönen het, die na een spin dacht via een "escape-road" de baan weer op te rijden. De weg liep dood en dus moest Räikkönen zijn auto weer keren. Hij verloor er zeeën van tijd mee.

Ondertussen neemt Red Bull een dappere beslissing door Fattle binnen te roepen voor een nieuw setje droogweerbanden. Dapper, want de atmosfeer staat op ontploffen. Dat blijkt wel, want een paar minuten later vallen de druppels weer uit de lucht en moet Fattle als een haas terug naar de pits voor banden met wat meer profiel. Door een radioprobleem valt die pitstop volledig in het water. Op datzelfde moment besluit Alonso eigenwijs een ronde langer op slicks door te rijden en moet dat bijna met een fatale schuiver bekopen.

Toch is dat leed nog heel gering vergeleken de pech van Luis. Hülkenberg probeert de koppositie te heroveren, maar neemt iets te veel hooi op zijn vork. Het resultaat: bij het aanremmen verliest hij de achterkant van zijn bolide en verbrijzelt Luis' voorwielophanging. De Brit kan uitstappen en sluit zijn periode bij McLaren in mineur af. Door de ellende gaat Button naar de leiding, terwijl Hülkenberg een drivethroughpenalty krijgt voor de botsing.

Door de vele gebeurtenissen is Massa weer naar de tweede plek opgerukt, voor Alonso, Webber, Hülkenberg en Shoeface. De Duitser is in zijn afscheidsrace mooi opgeklommen, profiterend van de safetycar en de fouten van anderen. Fattle ligt zevende en is daarmee nog net virtueel kampioen, ook nadat Massa Alonso laat passeren. Shoeface bewijst Fattle even later ongeveer eenzelfde dienst: hij laat zijn jongere landgenoot eenvoudig voorbij, waarmee de titelstrijd wel beslist is, mits de Red Bull heel blijft.

Vooraan liggen de posities wel vast en bloedt de spanning om het wereldkampioenschap dood. De strijd om de laatste punten is veel spannender. Zo probeert Co Biaggi Shoeface nog in te halen, maar gaat zelf in de rondte. Hij valt terug van de achtste naar de tiende plaats, maar doordat DRS'ta zijn bolide met nog een paar ronden te gaan tegen de muur plakt, rukt hij een plekje op. Het ongeval zorgt voor de tweede safetycarfase van de race, die daarmee beslist is. Dat is triest voor Marussia, dat in de slotfase de tiende plek in het constructeurskampioenschap verspeelt aan Caterham: in de slotfase pakt Petjerov Pic de cruciale twaalfde plek af, die door het uitvallen van DRS'ta wordt omgezet in een elfde plaats, net buiten de punten. De laatste ronden worden achter de safetycar gereden, waardoor de stand bevriest. Button wint, maar Fattle wordt dankzij zijn zesde plaats kampioen. Alonso en Massa staan samen op het podium en verzekeren Ferrari daarmee van de tweede plaats in het constructeurskampioenschap, een prestatie van formaat. Webber wordt nog vierde, voor Hülkenberg. Shoeface sluit zijn loopbaan af met een zevende plaats, voor Vergne, Co Biaggi en Räikkönen.

Het was een lang en enorm spannend seizoen. Fattle heeft het dit jaar echt niet cadeau gekregen en dat is de verdienste van Alonso, die in bijna alle races maximaal presteerde. Ze zullen bij Ferrari nog wel terugdenken aan Canada, toen ze de verkeerde strategie kozen, en Japan, waar Alonso veel punten verloor door een startongeval. Maar de rest van het seizoen heeft Alonso bijna onmenselijk gereden. Dat hij mensen als Luis, Button en Webber op een achterstand van bijna honderd punten heeft gereden, zegt genoeg. En Fattle: die kwam met de schrik vrij en mag zich nu de jongste drievoudig wereldkampioen noemen. Het was een lang en zwaar jaar, waarin Red Bull aanvankelijk niet de snelste auto had, maar door handig teamwork en een hoog ontwikkelingstempo toch weer de overhand kreeg in de titelstrijd. In Abu Dhabi hebben we gezien waarom Fattle de titel verdient: hij koppelde er een enorm racetempo aan het vermogen de tragere deelnemers overtuigend en zonder brokken te passeren. Hopelijk wordt 2013 ook zo'n leuk seizoen en krijgen we weer zo'n briljante finale als dit jaar.

BSG de mist in tegen Groningen

Degradatiezorgen na onnodig verlies

Het was geen beste wedstrijd, de wedstrijd van BSG tegen Groningen vorig jaar in de meesterklasse. Dit jaar had BSG het tegen de Groninger Combinatie, een samenraapsel van de teams van Groningen en Unitas, beter voor elkaar. Desondanks eindigde de wedstrijd na zes uur zwoegen toch weer in een overwinning voor de noorderlingen, het werd 5½-4½.

Aanvankelijk verliep de schaakdag voorspoedig voor BSG: de heenreis naar de kantine van arbeidsontwikkelingsbedrijf Iederz verliep zonder problemen en de ontwikkelingen op de borden waren goed te noemen. Vooral de absentie van Tiviakov werd met genoegen gadegeslagen, al zorgden de Unitas-versterkingen ervoor dat het team in de breedte sterker was dan tijdens de vorige ontmoeting. Groningen hanteerde wel grofweg dezelfde tactiek als toen: de grootmeesters met wit en de rest moest de poort maar dicht zien te houden. Dat laatste lukte nu minder goed, want BSG kwam al snel op voorsprong. In recordtempo brachten Frank Erwich en Jorden van Foreest de zetten op het bord. Jeugdige overmoed? Feit was dat Frank even later gefeliciteerd werd.

Op dat moment ging het met mijn eigen stelling echter snel bergafwaarts. Het tactische concept van Groningen voorzag in het meespelen van Jasper Geurink aan het laatste bord. Daar was de arme zwartspeler, ook nog belast met een vervelend uitcomplex, niet tegen bestand. In twintig zetjes was hij over de lange diagonaal weggeblazen.

Beter ging het helemaal aan de andere kant: Alexander Berelowitsch brak de "Rots van Buffalo", Hendrik Pieter Hoeksema, beter bekend als Erik, zonder al te veel moeite af. Meestal kan Hoeksema zich zo taai als een schoenzool verdedigen, maar ditmaal had hij weinig in te brengen. Een meevaller en zodoende stond BSG weer op voorsprong.

We gingen naar de eerste tijdcontrole en dat is altijd een spannend moment. Zo werd de partij van Michael Riemens tegen Ton van der Heijden gereconstrueerd. Had de witspeler nou wel of geen veertig zetten gedaan? Uiteindelijk bleek hij bij het uitvoeren van zijn negenendertigste zet door de vlag zijn gegaan dus gingen de felicitaties naar Ton. Vorig jaar was het nog andersom. Toch smaakte de vin blanc er bij MJR niet minder om.

Ondertussen waren er ook nog andere borden klaar. De uitslagen daarvan waren zonder meer teleurstellend: zo had Tea Lanchava verloren van Joost Wempe, terwijl toernooiganger Robert Ris de punten had gedeeld met Milan Mostertman. Dat waren niet de gehoopte resultaten aan de lage borden. Tea had niet haar gelukkigste dag en kwam nooit echt in haar spel, terwijl Robert de negatieve uitstraling van zijn stuntelende buurman als excuus kon aanvoeren.

Ondertussen had FM Henk de punten gedeeld met Grisja Kodentsov, die de zetten in vloeiend Russisch noteerde. Het evenwicht werd volgens mij nergens echt verbroken en dus eindigde de partij in zijn verwachte resultaat. Datzelfde gebeurde helaas aan de borden waar de Groningers hun grootmeesters hadden neergezet. Zo won Sipke Ernst vrij eenvoudig van Large, die met een stukoffer de nodige kansen dacht te creëren, maar dat viel in de praktijk wat tegen. Ook IM Alexander kwam niet in de buurt van een stuntje tegen Jan Werle. Hij leerde dat hij geen vergiftigde pion moest slaan, want na het accepteren van het geschenk werd hij aan alle kanten getruct.

Zo was de voorsprong omgeslagen in een achterstand en was de stemming bij BSG bedompt. Als laatste was Ewood nog bezig tegen Bonno Pel. Hij moest winnen om de wedstrijd in een gelijkspel te laten eindigen en hij was goed op weg: in het eindspel stond hij actiever en leek het slechts een kwestie van tijd voordat zwarts h-pion zou vallen. Dat viel tegen, want de seconden werden schaars en toen Ewood de h-pion eindelijk te pakken had, was hij de e-pion kwijt en moest hij z'n persoonlijke eer redden met een remiseaanbod. Zonde, maar het was hem na zijn krachtsexplosie in de vorige ronde wel vergeven.

Het betekende wel dat de wedstrijd in de kleinst mogelijke nederlaag uitdraaide voor BSG. Wat de ongelukkige nederlaag extra zuur maakte, was dat de thuisploeg BSG daardoor op de ranglijst passeerde. Geen goede beurt dus, zeker niet met de duels tegen Voerendaal (volgende ronde) en En Passant (zevende ronde) nog op het programma. Het degradatiespook begint weer de kop op te steken, dus zal BSG de komende ronden beter voor de dag moeten komen dan nu. Het team wil maar niet echt vlammen en dat baart zorgen.

Groningen (2343) - BSG (2333) 5½-4½
1. E Hoeksema m (2354) - A Berelowitsch g (2565) 0-1
2. S Ernst g (2552) - L Ootes (2358) 1-0
3. B Pel f (2302) - E de Groote (2354) ½-½
4. J Werle g (2513) - A van Beek m (2307) 1-0
5. J van Foreest (2298) - F Erwich f (2361) 0-1
6. M Riemens (2241) - T van der Heijden (2280) 0-1
7. G Kodentsov f (2278) - H van der Poel f (2242) ½-½
8. J Wempe (2297) - T Lanchava m (2320) 1-0
9. M Mostertman (2252) - R Ris m (2388) ½-½
10. J Geurink (2344) - J de Groote (2150) 1-0

De bal misslaan

Ieder mens heeft een sterke drang de wereld om zich heen te begrijpen. Bijvoorbeeld: FC Twente speelt kut in de Europa League, want hun trainer vindt het een onbelangrijk evenement. Schakers doen graag mee aan het Cultural Village-schaaktoernooi, omdat je daar zonder te spelen een paar leuke scores voor jezelf in kunt vullen. Michael Schumachers rentree in de Formule 1 is geflopt, omdat Mercedes ieder jaar middelmatige bolides bouwt. Het doel van deze generalisaties is om de enge toekomst enigszins te voorspellen: het is immers fijn als niet alles als een volslagen verrassing komt. Toch kun je ook dan de plank, nee de bal, flink misslaan.

Miljoenen tv-kijkers en 65.000 toeschouwers in het stadion zagen hoe Ajax op 18 september van dit jaar een puntje leek te veroveren tegen Boroessia Dortmoend. Een stuntje leek in de maak, want het punt was niet eens zo onverdiend, gezien het spel van Ajax eerder in de wedstrijd. Des te zuurder was dat de Duitse kampioen vlak voor tijd toch de winnende treffer maakte. Zo stonden de pubers van Ajax toch met lege handen na het openingsduel in de Champions League. De zworen bloedwraak in de ArenA, om in ieder geval het onderlinge duel gelijk te trekken, geen onbelangrijk gegeven in de strijd om de tweede of derde plek in de poule.

Ook ik had Boroessia niet erg hoog zitten. In de poule van Ajax stak er één ploeg met kop en schouders bovenuit: Real Madrid, de beste ploeg ter wereld, op enige afstand gevolgd door Barcelona en dan een hele tijd niks. Na de ondergang van het Engelse voetbal is de Spaanse competitie veruit de sterkste van Europa. Dat bewees Manchester City wel, de kampioen van Engeland, dat er in het duel tegen Madrid totaal niet aan te pas kwam, al suggereerde de 3-2-eindstand anders. Van de Duitse competitie ken ik eigenlijk alleen Bayern München. Tegen de andere Duitse ploegen hebben de Nederlandse clubs bovendien een prima track-record, dus was er voor mij geen reden om heel erg onder de indruk te zijn van de voetbalcompetitie van onze Oosterburen.

De rest van de Champions League wees anders uit. Zo verloor Barcelona van de gedoodverfde Schotse kampioen Celtic. En Real Madrid werd in het onderlinge duel geklopt door Dortmoend, maar niet voordat ze Ajax op eigen veld hadden gekleineerd. Het contrast tussen die wedstrijden kon niet groter. Toch begon Ajax nog vol goede moed aan het duel tegen de Duitsers: ze hadden het lamlendige Manchester City in de duels daarvoor de oren gewassen en plaatsing voor de knock-outfase van de Champions League was zelfs nog mogelijk als ze van Dortmoend en Real Madrid zouden winnen.

Het liep even anders dan gedacht: op een Louis van Gaal-achtige wijze was de ploeg tegen opnieuw een zware thuisnederlaag aangelopen, die door de eretreffer van Hoesen in de slotfase een beetje dragelijk werd gemaakt. Ajax had twee keer zo vaak als Dortmoend de bal, maar ze deden er vier keer zo weinig mee. Het is hard maar waar: iedere ploeg die een beetje kan voetballen, neemt de drie punten zonder problemen mee uit de ArenA. Ajax kan redelijk voetballen, maar juist de dingen waar het om draait, scoren en verdedigen, kunnen ze totaal niet. Nog steeds niet.

Met weemoed verlangen de Ajax-supporters naar de tijd onder Van Gaal, toen ze nog de Champions Leaguee wonnen. Toen iedereen bang voor Ajax was. Toen de club nog geen beursgenoteerd bedrijf was. Ondertussen gaat het alsmaar slechter met Ajax, de hand van Cruijff wordt steeds beter zichtbaar. Nog altijd wordt Ajax geleid door romantici, die nog leven in de tijd dat de Eredivisie niet veel meer was dan potjes campingvoetbal en je doorgaans met 9-4 won. De tijd dat een verdedigende miskleun nog werd gecompenseerd door een verdedigende miskleun van de tegenstander. Die tijd is voorbij. Maar Ajax gaat niet met zijn tijd mee, dus zullen ze in de toekomst nog veel onnodige tegentreffers moeten incasseren.

Het is de vraag of Frank de Boer zijn langste tijd niet heeft gehad: na Ronald Kuhmann heeft geen enkele trainer het langer dan twee jaar bij de club uitgehouden. De Boer is sinds december 2010 de trainer en onder zijn leiding heeft de club voor het eerst in lange tijd weer landstitels behaald. Maar is het medicijn uitgewerkt? Feit is dat Ajax er dit jaar zowel binnens- als buitenshuis niet veel van bakt en daar is de naïeve Cruijffiaanse spelopvatting debet aan. Ajax had het spel niet hoeven te maken tegen Borussia, want de Duitsers wilden ook dolgraag winnen om aan kop te blijven in de poule - ze waren er voor het gemak van uitgegaan dat Real Madrid zou winnen van City. In plaats daarvan liep Ajax voor de zoveelste keer in het mes.

Toch was De Boer na afloop opvallend mild over zijn spelers, tenminste, als je het vergelijkt met hoe hij reageerde na de gewonnen wedstrijd tegen Manchester Unighted of het tegendoelpunt van NEC bij een 4-0-voorsprong. Dat was psychologisch misschien wel slim, maar didactisch niet. Zo leert Ajax nooit verdedigen. Het zou goed zijn als De Boer de spelers de komende dagen strafregels laat schrijven, of voor een straftraining laat opdraven. Eventueel kan hij hun loon inhouden om de toeschouwers in de ArenA schadeloos te stellen.

Maar goed, misschien wint Ajax op de dag voor Sinterklaas wel van Real Madrid en blijkt dat ik, net als in mijn beschouwingen over Boroessia Dortmoend, de bal overtuigend heb misgeslagen. Dat heeft soms ook zo zijn charmes.

Mateloos verrassend

Wat een succes! Na dertien jaar was het raadsel van de even traumatische als overbodige moord op Marianne Vaatstra opgelost. Waar eerdere sporen doodliepen, was een grootschalig DNA-onderzoek een schot in de roos: men had eindelijk de (vermoedelijke) dader gevonden.

De verdachte was een 45-jarige boer, genaamd Jasper S., die overigens in geen enkel opzicht verwand is aan de alom geprezen presentatrice van Boer zoekt Vrouw. Hij is herkenbaar aan zijn baard, kalende voorhoofd en het zwarte balkje voor zijn ogen.

De buurt reageerde geschokt: hoe kon zo'n normaal ogend persoon, niet eens een allochtoon, zoiets gruwelijks doen? "'n Boor met 'n groot stuk laand, daar verwaacht je 't gwoon niet vaan!", aldus een omwonende, die het sentiment in zijn omgeving mooi verwoordde. Ook vroeg iedereen zich af hoe een vader van twee jonge kinderen nou zelf een kind kon vermoorden.

Dat waren interessante vragen, maar zeker niet de enige. Er klopte immers iets niet: waarom zou een moordenaar vrolijk aan een DNA-onderzoek meedoen, wetende dat hij dan tegen de lamp zou lopen? Sociale druk? Misschien, maar onwaarschijnlijk, wetende dat elf procent van de opgeroepen mannen niet aan het onderzoek meewerkte; dat waren er ongeveer 900.

De verklaring voor dit niet al te snugger ogende gedrag was dat de dader aan een vreemde psychische aandoening leed, genaamd dissociatieve vlucht, waardoor hij mogelijk niet eens wist dat hij de moord had gepleegd. Dus hielp hij vrolijk mee aan zijn eigen ontmaskering; al wordt er ook beweerd dat hij dat deed vanwege zijn schuldgevoelens.

Ik vind het maar een vreemde zaak, al kan verdere informatie de zaken verduidelijken. Nu is het nog een aaneenschakeling van vreemde wendingen. Desondanks zorgde de aanhouding voor hoop dat er nog andere verjaarde moordzaken, zoals de Zaanse moordzaak, opgelost konden worden met behulp van een grootschalig DNA-onderzoek. Natuurlijk is dat mogelijk, maar de kans dat de volgende dader achteloos het ziekenhuis binnen komt wandelen, acht ik niet zo groot. Ook lijkt me de kans dat de verdachte überhaupt wordt opgeroepen niet erg groot, gezien de mogelijkheid dat hij al lang verhuisd is. Nee, dit was gewoon een mazzeltje. Geniet er maar van mensen, maar ga niet te veel dromen.

Awesome Austin

Niet voor het eerst probeerde de Formule 1 een poot aan de grond te krijgen in de Verenigde Staten. Erg succesvol waren de eerdere pogingen niet: een afschuwelijke parkeerplaatsrace, een stratencircuit in Manhattan-patroon die minder bekijks trok dan een struisvogelrace en dan had je nog het beroemde circuit van Indianapolis, waar de Formule 1 door het bandenfiasco definitief uit de gratie geraakte. Maar in Texas ging het een stuk beter: het raceweekend verliep zonder wanklanken en de race was misschien wel de beste van het jaar. De Formule 1 liet zich van zijn beste kant zien.

Aanvankelijk zag het er niet naar uit dat het spannend zou worden op het glooiende Hermann Tilke-circuit bij Austin: klassementsleider Fattle was in alle sessies heer en meester. Daar kon rivaal Alonso bitter weinig tegenoverstellen. In de kwalificatie komt hij ook niet verder dan de negende tijd, terwijl Fattle zoals verwacht de poleposition pakt. Toch is Luis maar amper langzamer. De Brit moest echter vanaf de vuile kant starten en dat kon hem wel flink opbreken. Alonso, die zelfs nog door teamgenoot Massa geklopt werd, zag de bui al hangen: door de versnellingsbakwissel van Grosjean promoveerde hij naar de achtste plek op de grid, aan de verkeerde kant van de baan dus. Ferrari loste het probleem op een even slimme als doortrapte manier op: ze wisselden Massa's versnellingsbak, waardoor de Braziliaan van de zesde naar de elfde plek terugviel en Alonso naar de zevende plek oprukte, aan de goede kant van de startopstelling.

Bij de start toont Alonso al direct het gelijk van zijn team aan: hij rukt op naar de vierde plaats, pal achter Luis, die bij de start door Webber (!) wordt gepasseerd. Achter het leidende kwartet ligt Shoeface, die zijn een-na-laatste race uit zijn carrière met een positief gevoel begint. Dat gevoel duurt niet lang, want al binnen een ronde zijn de koplopers uit het zicht verdwenen en is het dringen geblazen achter de grijze bolide. Precies één ronde kan Shoeface de vijfde plek vasthouden, want dan is Hülkenberg hem voorbij en is de veteraan aangeschoten wild. Grosjean profiteert het meest en gaat zowel de Duitser als teamgenoot Räikkönen voorbij, waarna hij jacht maakt op Hülkenberg. Hij spint echter knullig van de baan en komt weer in de file achter Shoeface terug. Tot overmaat van ramp gaat iedereen hem daarna voorbij.

Vooraan passeert Luis Webber en maakt jacht op Fattle. De twee rijden gestaag weg bij Webber, die op zijn beurt niet echt bij Alonso weg kan rijden. Achter hen wordt Hülkenberg flink aan de tand gevoeld door Räikkönen. De Fin gaat de Duitser in een snelle bocht buitenom voorbij. Ondertussen wurmt Massa zich voorbij de andere Force India, die van DRS'ta. Ook Button, die in de kwalificatie pech had en niet verder kwam dan een twaalfde plek kwam, werkte zich op de hardere banden geleidelijk naar voren. Achter hem probeerde Rosberg hetzelfde te doen. Hij ligt vlak achter zijn teamgenoot en alleen Vergne zit tussen de twee in. In een duel met de grijze bolides breekt de stuurstang van de Toro Rosso, waardoor Vergne de eerste uitvaller is. Shoeface gaat direct naar de pits voor nieuwe banden. Hij zou de rest van de race in de achterhoede blijven rondsukkelen.

Ondertussen is Webber in de problemen: zijn KERS is weer eens kapot. Het is alsof de Australiër vervloekt is met dat CURSE-systeem, dat vaker kapot dan operationeel is. Ditmaal is er een goede reden waarom het systeem niet werkt: de dynamo is kapot, hetzelfde probleem dat Fattle (en Grosjean) in Valencia de overwinning kostte. Dus kwam de tweede Red Bull aan de kant van de weg te staan en nam Alonso de derde plek over.

Aan kop heeft Fattle weer een voorsprong van een paar seconden op Luis genomen en na de pitstops blijft dat zo. Wel ligt Räikkönen tussen de twee in, maar de Fin kan Luis niet lang voorblijven en eenmaal gepasseerd, haalt hij ook nieuwe banden. Zijn stop is traag en hij komt achter Massa, Button, Alonso en Ricciardo weer op de baan. Massa komt even later binnen en wordt op de baan direct door Räikkönen gepasseerd. Het is duidelijk dat de harde banden moeilijk op temperatuur komen. Button is op zijn oude banden zelfs nog sneller dan Alonso. Hij weet zijn enige pitstop erg lang uit te stellen en kan daarmee de schade van de verprutste kwalificatie nog zo veel mogelijk beperkt houden.

Datzelfde doel heeft Alonso, die door zijn koude banden op een onoverbrugbare achterstand is gezet. Een derde plek is het hoogst haalbare, maar met Fattle aan kop verliest hij er wel weer tien WK-punten mee. Daarmee zou zijn achterstand in Brazilië twintig WK-punten bedragen, waardoor Fattle in de slotrace aan een zevende plaats al genoeg zou hebben voor de titel. Liever hoopte Alonso dat Luis nog wat kon doen aan Fattles koppositie. Hoewel de McLaren binnen een seconde zit van de Red Bull, lukken zijn inhaalpogingen steeds net niet. Totdat er een HRT opduikt die Fattle even ophoudt. Dan lukt het ineens wel en gaat Luis naar de leiding.

Teamgenoot Button werkt zich na zijn pitstop langs de Loti. De First Lap Nutcase moet er het eerst aan geloven, daarna Räikkönen. Button heeft DRS, the Iceman heeft gelukkig nog Rexona. Het helpt hem om de beproeving zweetvrij te doorstaan, maar de vijfde plek houdt hij er niet mee vast. Kort achter de Loti zit Hülkenberg. Hij weet de Williams' nog net achter zich te houden. Wel ruilen Senna en Pastoor in de slotfase nog van plaats.

Het is het laatste spektakel van de wedstrijd, want vooraan wint Luis met Fattle in zijn schaduw. De met successen verwende Duitser kon het niet laten om in de laatste ronde nog even de snelste ronde van de race te rijden. Op grote achterstand kwam Alonso binnenhobbelen. Ditmaal had de Spanjaard aan schadebeperking gedaan, maar hij had de winst van Abu Dhabi weer verspeeld. Met een achterstand van dertien punten wordt het een loodzware klus om volgende week alsnog wereldkampioen te worden. Maar het kan nog steeds. Meer hoeft Alonso niet te weten. In de schaduw van de grote man reed Massa naar een zeer knappe vierde plaats, voor Button, Räikkönen, Grosjean, Hülkenberg, Pastoor en Senna. Mercedes kwam voor de vijfde keer op rij niet in de punten (Rosberg werd dertiende, Shoeface' klassering durf ik niet eens op te noemen), maar doordat Sauber niet verder kwam dan een elfde (Pérez) en veertiende plaats (Co Biaggi), komt de vijfde plek in het constructeurskampioenschap niet meer in gevaar. Een schrale troost voor het lachertje van de paddock.

Het lijkt erop dat de Formule 1 eindelijk een goede beurt heeft gemaakt in Amerika. Het circuit was een schot in de roos en dankzij de leuke overtake-buttons was er ook het nodige spektakel te zien. Dit is het racen dat de Amerikanen graag willen zien. De Formule 1 is eindelijk klaar voor Amerika.

Twaalfde ronde Eredivisie

Wat stonden PSV en FC Twente afgelopen seizoen op hun neus te kijken: uit het niets kaapte Ajax het kampioenschap voor hun neus weg. De oorzaak was volgens de provincieclubs wel duidelijk: het zware Europese programma, want waar Ajax al in februari werd uitgeschakeld in de Europa-League, ondergingen zij datzelfde lot pas een maand later. In de tussentijd eisten de zware Europese wedstrijden hun tol: door vermoeidheid en blessures werden er in de eigen competitie aan de lopende band punten verspeeld.

Dat mocht niet weer gebeuren en dus wordt er op het laagste Europese podium met de handrem strak aangetrokken gespeeld. Het liefst leggen Advocaat en McClaren nog een steen onder het gaspedaal. Als excuus voor het slappe spel wordt steevast als argument de gebrekkige entourage opgevoerd. Het resultaat mag er zijn: PSV Dinamo staat gedeeld laatste in hun poule met vier punten uit vier duels, FC Twente Zagreb staat een plekje hoger met een punt minder. Voor beide ploegen is plaatsing voor de volgende ronde bijna een onmogelijkheid geworden.

Het voordeel is dat de spelers nog al hun energie over hebben voor onze eigen Mickey Mouse-competitie. Twente heeft bovendien geen verplichtingen meer in de nationale bekercompetitie. Als koploper gingen the Reds de wedstrijd in tegen Vitesse. De wedstrijd in de matig gevuld Gelredome was zo mogelijk nog saaier dan het Europa League-duel tegen Levante, al was het resultaat hetzelfde: de brilstand bleef de hele wedstrijd op het scorebord staan. Het publiek werd in ieder geval niet verwend, al is het maar de vraag of verplicht een interview aanhoren van Wout Brama niet een nog grotere straf is. De welbespraakte Vitesse-trainer Fred Rutten was stiekem opgelucht dat hij niet weer van Steve McClaren verloor.

PSV profiteerde dankbaar van het puntverlies en veroverde de koppositie door een overwinning op Heerenveen. De Friezen bleven in de eerste helft aardig bij, om in de tweede helft open huis te houden, waardoor de Eindhovense ploeg de tiende competitiezege behaalde en tegelijkertijd flink aan zijn doelsaldo werkte. Ondertussen werkte Mark van Bommel aan aan zijn gelekaartensaldo: het was alweer zijn zevende prent in acht wedstrijden.

Verder bezorgde Ajax Zwolle opnieuw een thuisnederlaag, waardoor ze de schade op de ranglijst beperkt wisten te houden tot negen punten. Tegen alle verwachtingen in heeft de ploeg nog een kans om de poel des doods van de Champions League te overleven, wat betekent dat ze nog een hoop zware wedstrijden zullen spelen. Het Eredivisieseizoen is pas op een derde en nu lijkt titelprolongatie al een onmogelijkheid. Een vervelende zwakte in het Amsterdamse spel blijven de tegendoelpunten in de slotfase, al kostte dat ditmaal geen punten, daarvoor was de 0-4-voorsprong een te ruime marge.

Hoewel Feijenoord dit jaar niet zo stabiel is als vorig jaar, staat de ploeg wel gedeeld vierde. Tegen Roda, dat op een broodmagere vijftiende plek staat, voerden ze een waar spektakelstuk op. De andere wedstrijd tussen rood en geel eindigde in 5-2, waarbij Immers een hoop kansen miste, de keeper van Roda rood had moeten krijgen en Feijenoord een onterechte strafschop kreeg. Na afloop voelde scheidsrechter Braamhaar zich niet te groot om zijn fout toe te geven.

In de subtop zakte Utrecht terug door een blamage tegen het kwakkelende RKC, dat sinds het onverdiende gelijkspel in Alkmaar eind september al z'n wedstrijden had verloren. Utrecht was daarentegen nog ongeslagen op vreemde bodem. Aan beide reeksen kwam een eind: het werd 4-0 in Waalwijk aan de Maas.

Onderin deed VVV goede zaken door Willem II met maar liefst 4-1 over de knie te leggen, waardoor de Venlose ploeg naar de zestiende plek op de ranglijst klom. Kennelijk heeft de overwinning op AZ ze vleugels gegeven, want de laatste twee competitieduels leverden de Limburgers twee keer zo veel punten op als de tien eerdere.

AZ heeft het lek ondertussen nog steeds niet boven. Alles leek weer in orde na een puike overwinning op Vitesse, maar na een nederlaag tegen VVV en een mager gelijkspel tegen ADO is de euforie daarvan alweer getemperd. Ook nu blonk de ploeg van Gertjan Verbeek uit in het weggeven van doelpunten. Door de vele unforced errors blijft de ploeg maar achter de feiten aan lopen en is iedere tegenstander een onneembare hindernis, zelfs al heb je een balkunstenaar als Jozy Altidore in je team. Ook nu redde hij slechts een puntje met zijn werelddoelpunt.

In de middenmoot won NEC in een levendig duel van Heracles, terwijl Groningen tegen de middenmoot aanschurkt na een overwinning op NAC, dat ook na het ontslag van John Karelse blijft kwakkelen.

Al met al was PSV de winnaar van de weinig enerverende competitieronde. Ze zijn goed begonnen aan hun missie om landskampioen te worden, zodat ze volgend jaar in ieder geval geen Europa League hoeven te spelen. Het landskampioenschap is om dezelfde reden ook de inzet van FC Twente. De vraag is of Vitesse daar nog een stokje voor kan steken. Het doel was aanvankelijk om in 2013 kampioen te worden. Pas eind maart weten we of dat doel realiseerbaar is.

De ondergang van het SGS-snelschaakkampioenschap

Vandaag werd het regionale snelschaakkampioenschap voor clubteams georganiseerd, voor de derde keer op rij in Bunschoten of Spakenburg. Wegens een teruglopend aantal inschrijvingen werd de toernooiopzet aangepast: er waren minder groepen met minder teams. In de hoofdgroep werd er een dubbelrondig toernooi gespeeld: je kwam twee keer tegen dezelfde tegenstander. In de subgroep speelde men gewoon enkelrondig Zwitsers.

Het deelnemersveld viel tegen, niet alleen in kwaliteit, maar ook in kwantiteit. Zo trok de winnaar van 2010, Utrecht, zich terug uit de hoofdgroep, omdat ze geen sterk team konden opstellen. Door dergelijke tegenslagen telde de hoofdgroep maar acht teams, twee minder dan vorig jaar en vier minder dan in de lang vervlogen tijden. Ook BSG deelde in de malaise: gingen vorig jaar nog vier BSG-zestallen op een grauwe novemberdag naar die toren van schaakclub En Passant, dit jaar gingen er maar twee.

Wie had gedacht dat de speelzaal van de hoofdgroep wat ruimer werd door het kleinere deelnemersveld, kwam bedrogen uit, want de ongebruikte tafels stonden in de zaal. En dus zat iedereen alsnog als sardientjes in een blik. Bij de subgroep was het overigens amper beter, al had dit vooral met een uiterst inefficiënte zaalindeling te maken; de zaal was ruim genoeg. Verder was het bij de bar weer ongemakkelijk druk en werden de tussenstanden bij de deur opgehangen, zodat iedereen elkaar constant in de weg zat.

Het schaken kwam een beetje op het tweede plan: thuisclub En Passant ging met Paul Keres voor het kampioenschap. De andere teams, waaronder BSG, waren veel en veel zwakker. De concurrentie was ook niet meer wat het geweest is. BSG kon zich nu met een veredeld B-team redelijk handhaven, dit in schril contrast met drie jaar geleden, toen BSG in Giessenburg, helemaal aan de andere kant van de SGS-regio, twaalfde werd van de twaalf teams. Ik weet niet op welke plek BSG dit jaar is geëindigd, hoewel me dat ook niet bijster veel interesseert. In ieder geval vermoed ik dat we een aantal teams onder ons gelaten hebben. Toernooiwinnaar werd overigens de thuisclub, die Paul Keres in het onderlinge duel een keer versloeg en daarna niet meer te achterhalen was door het Utrechtse team.

De schaakhoogtepunten van BSG waren op de vingers van één hand te tellen. Mijn beste prestatie was een overwinning op de X-man, de webmaster van Utrechtschaak. Maar die overwinning werd overschaduwd door een vervelend incident een ronde daarvoor. Het gebeurde halverwege het toernooi, in de vierde ronde. We speelden tegen de Christelijke Schaakvereniging Ons Genoegen en aan het derde bord was Chris Kooijman (BSG) een gelijke stelling tegen Laurens van Twillert aan het uitspelen. Het zag er goed uit: Kooijman had nog een minuut, zijn tegenstander had tien seconden. Van Twillert deed de zet ...Pc3-d5 en Kooijman deed direct Dc2-c5 en sloeg het paard, dat volgens hem dus (deels) op c5 stond, van het bord. "Onreglementaire zet!", riep zijn tegenstander triomfantelijk en eiste het punt op. Hij kreeg onmiddellijk bijval van zijn teamgenoten, het roerend met hem eens waren. Verbaal werd Kooijman aan alle kanten aangevallen. De wedstrijdleider wist niet wat hij met de zaak aan moest en arbitreerde de zaak maar naar remise. Vervolgens laaide het Amersfoortse verbale geweld nog verder op ("Salomonsoordeel! Hak het kind in tweeën!") en kreeg Kooijman toch een nul. Naastenliefde, bah! Aangeslagen en verbitterd besloot Kooijman daarna maar het toernooi te verlaten. Zijn plek werd de rest van het toernooi opgevuld door Frits van Gelder, waardoor er geen lege stoel meer was, maar daarmee was alles ook wel gezegd.

Fattle schittert in spektakelstuk, maar Räikkönen wint

Wat kon men toch klagen over het stratencircuit in Valencia. De sfeer was ver te zoeken in het Monaco van Spanje en de races mondden keer op keer uit in bloedeloze optochten. Hetzelfde gold voor het zielloze circuit in Abu Dhabi, waar inhalen bijna een onmogelijkheid was (vraag het Alonso maar), wat resulteerde in slaapverwekkende schemeringsraces. Hoe anders ging het dit jaar, met een spetterend optreden in Valencia en een kolderiek foutenfestijn in het oliestaatje.

Vier zeges op rij, met die score legde Fattle de afgelopen tijd het fundament voor zijn derde wereldtitel. Niemand verwachtte dat hij het in Abu Dhabi moeilijk zou krijgen, maar ineens kwam het gevaar van alle kanten: in de kwalificatie is Luis opeens loeisnel, vervolgens steekt teamgenoot Webber hem ook nog de loef af en tot slot moet hij zijn bolide langs de kant zetten vanwege een benzinetekort. Een zeldzaam moment van amateurisme van Red Bull, want dit zijn dingen die je doorgaans alleen bij McLaren ziet. De consequentie was duidelijk: Fattle werd naar de staart van de grid verbannen. Het team besloot daarop wat aan de auto te rotzooien, zodat Fattle zijn inhaalrace vanuit de pitstraat moest starten.

Fattles misfortuin gaf Alonso een onverwachte kans om goede zaken te doen in het kampioenschap. De Spanjaard had echter ook niet zo'n gelukkige kwalificatie achter de rug: hij startte na Luis, Webber, Pastoor, Räikkönen en Button als zesde.

Bij de start zien we een gebruikelijk beeld: Webber komt slecht weg en ziet aan weerszijden een auto voorbijkomen. Räikkönen is de winnaar bij de start en hij rukt op naar de tweede plaats, voor Pastoor, Webber en Alonso. Voor Webber wordt het nog een graadje erger als Alonso hem op het rechte stuk buitenom voorbij vliegt. Nog slechter vergaat het de Force India's, die tegen elkaar kleunen, waarna Hülkenberg op Senna botst en met een verbrijzelde voorwielophanging kan uitstappen. DRS'ta komt ook niet ongeschonden uit de eerste bocht, net als Rosberg en Schrootjean.

Fattle begint voortvarend aan de race en werkt zich netjes omhoog in de achterhoede. Wel krijgt hij de schrik van zijn leven als hij Senna's Williams toucheert, waarbij hij een deel van zijn voorvleugel verliest. Adrian Newey kan zo uittekenen om welk deel het ging en hoeveel neerwaartse kracht er verloren is gegaan. Het blijkt allemaal mee te vallen, dus blijft Fattle doorrijden. Zijn inhaalrace maakt de wedstrijd spannend.

Afkoelperiode

Rookwolken, een gestrande auto, twee enorme bandensporen richting een muur: Nico Rosberg en Narain Crashikeyan maken een heftig ongeluk mee. In een snelle bocht verliest de HRT opeens snelheid, waardoor de bij de start teruggevallen Rosberg volledig verrast wordt en erbovenop klapt. De Mercedes wordt gelanceerd en mist maar net het hoofd van de ongelukkige Indiër. De ravage is enorm en dus komt de safetycar op de baan.

Enkele ronden rijden de wagens achter de safetycar en Fattle is daar allerminst gelukkig mee. Hij is kwaad op Ricciardo, die volgens hem te onvoorspelbaar en te onregelmatig reed. In ieder geval rijdt de boze Fattle na een drieste uitwijkmanoeuvre een piepschuimen bord langs de baan aan flarden, waarna hij zijn monteurs opzoekt voor nieuwe banden en een nieuwe voorvleugel, om weer achteraan in de rij aan te sluiten. Fattles track-record is toch al niet al te best wat betreft safetycarfases: vijf jaar geleden ramde hij per ongeluk zijn huidige teamgenoot Mark Webber onder soortgelijke omstandigheden uit de race. Dat deed hij nu wel wat handiger. Ondertussen kan Ricciardo een uitbrander van Helmut Marko verwachten...

Geschenk uit de hemel

Bij de herstart komt Alonso onder druk te staan en werkt Fattle zich op nieuwe banden weer omhoog. En dan kruipt er ineens een McLaren over het circuit. Dat kon er maar één zijn: Luis moest zijn snelle, doch uiterst broze bolide in het gras parkeren. Zodoende komt de leiding in handen van Räikkönen.

Achter de coole Fin rijdt de langzaam wegzakkende Pastoor, die meteen wordt ingerekend door Alonso. Vervolgens probeert Webber hetzelfde te doen, maar dat eindigt in tranen: Webber knijpt de Williams af, gaat in de rondte en verliest een aantal plaatsen. Dat Buttons aanval een ronde later wel slaagt, maakt het er alleen nog maar schrijnender op voor de Australiër, die is teruggevallen tot achter Pérez en Massa. In de achtergrond rukt bovendien teamgenootje Fattle op, voor wie het foutenfestijn een geschenk uit de hemel is.

Webber is nog niet uitgeraasd en neemt als een dolle stier ook Massa op de horens. Ook nu probeert hij het buitenom en weer maken de twee bolides contact. Ditmaal gaat niet Webber, maar Massa achterstevoren. De Braziliaan valt ver terug en besluit direct maar nieuwe banden te halen. Dat voorbeeld wordt gevolgd door de koplopers. Räikkönen stopt als laatste en komt precies voor Fattle terug op de baan.

Zodoende is Fattle halverwege de race alweer tweede, maar mogelijk zou hij nog een tweede bandenstop moeten maken. Alonso en Button zijn op nieuwe banden echter nauwelijks sneller. Grosjean en DRS'ta zijn naar de vijfde en zesde plaats opgerukt door de pitstops. Achter hen zitten Pérez en Webber zich te verbijten. Het gaat helemaal mis als Grosjean ineens snelheid verliest en door DRS'ta en Pérez tegelijkertijd wordt ingehaald. Pérez is weer overenthousiast, probeert in een beweging twee plekken te winnen, maar knijpt DRS'ta af en gaat in de rondte. Webber probeert hem te ontwijken en ziet daarbij de First Lap Nutcase over het hoofd. Het gevolg: twee auto's aan gruzelementen en Pérez die de dans ontspringt; al zou hij later nog een stop-and-go-penalty ontvangen voor zijn aandeel in het incident. In ieder geval zorgt de chaos voor een tweede safetycarfase.

Gouden pik

De neutralisatie is goed nieuws voor Fattle, die net voor het ongeval nieuwe banden had laten monteren. Hij ligt achter Räikkönen, Alonso en Button op de vierde plaats en weet dat hij de race misschien zelfs nog kan winnen. Bij de herstart neemt Räikkönen kordaat het voortouw, terwijl Alonso Button en Fattle in zijn nek heeft hijgen. Ronde na ronde probeert Fattle op het lange rechte stuk met behulp van DRS en zijn langere zevende versnelling in de slipstream te komen, maar doordat Button ook DRS kan gebruiken, lukt het niet. In de slotfase versnelt Alonso en rijdt hij naar de staart van Räikkönen. Button is op zichzelf aangewezen en laat zich met de vlag in zicht toch nog verrassen door Fattle, die zodoende nog naar het podium rijdt. Een geweldige prestatie, maar wat zat het hem toch allemaal mee. In ieder geval beperkte Fattle zijn verlies op Alonso tot drie punten en hield hij nog een voorsprong van tien punten over voor de laatste twee races.

De overwinning van Räikkönen is volledig verdiend. Hij maakte een goede start en reed verder gewoon snel en foutloos. Eenmaal aan kop controleerde hij de race. Het is het team van Lotus ook meer dan gegund: ze waren dit seizoen al een paar keer heel dicht bij de overwinning gekomen, maar nu viel alles een keer op z'n plaats, juist in een fase waarin ze de aansluiting met de top leken te verliezen.

De overige punten werden gepakt door de stille krachten: Pastoor werd vijfde, voor Co Biaggi, Massa, Senna, DRS'ta en Ricciardo, die Shoeface ternauwernood van het laatste punt afhield. Al met al was het publiek de grote winnaar in deze geweldige race, die in zijn eentje meer spektakel bood dan alle voorgaande races op het Yas Marina-Circuit.

Duel der middenmoters eindigt onbeslist

BSG pakt punt tegen HMC

De competitiestart van BSG en HMC vertoonde grote gelijkenissen: gewonnen van De Stukkenjagers en verloren van een ploeg in het linkerrijtje (Rotterdam voor BSG, Apeldoorn voor HMC.) Met 2 matchpunten en een doelsaldo van -1 stonden de tientallen in de middenmoot van de meesterklasse. Ook in Bussum hielden de ploegen elkaar in evenwicht.

In de meesterklasse anno 2012 zijn de teams in twee groepen onder te verdelen: de teams die voor het kampioenschap gaan, zoals landskampioen Voerendaal, En Passant, Apeldoorn en eventueel Rotterdam. De overige teams, waaronder BSG, strijden tegen degradatie. Op papier zou HMC ook in de eerste groep thuishoren en dus is hun huidige klassering wat teleurstellend. Tegen BSG kon de ploeg uit Den Bosch echter niet over topgrootmeester Daniel Fridman beschikken, een flinke aderlating. Het beloofde een spannende wedstrijd te worden en dat werd het ook.

BSG kende natuurlijk ook een personele tegenvaller, eentje van permanente aard. Gelukkig kon Der Alexander ook deze wedstrijd meespelen. BSG was dus wel op volle oorlogssterkte, vastberaden om zich te revancheren voor de nederlaag van vorig seizoen. De wedstrijd begon echter vredelievend. Robert Remise Ris kwam net als vorig jaar Roi Miedema tegen en deelde gauw het punt. Na afloop was hij erg kritisch op zichzelf: hij vond dat zijn tegenstander te gemakkelijk zijn openingsproblemen had kunnen oplossen. Daarmee lagen we een halfje achter op het schema van vorig jaar. Ook FM Henk speelde remise. Slecht in vorm, matige stelling, even aan de nederlaag geroken... De puntendeling kwam hem niet zo verkeerd uit.

Ewood zette BSG op voorsprong door Twan Burg alle hoeken van het schaakbord te laten zien. De zwartspeler verprutste de opening en werd vervolgens hard toegetakeld. Het was met recht de overwinning van de dag. Beertje Large hield Jeroen Bosch op het kopbord in bedwang. De witspeler had het idee dat hij een gevaarlijk initiatief had, de zwartspeler dacht dat hij de betere kansen had vanwege zijn pluspion. Zoals gewoonlijk lag de waarheid in het midden, want wit had best wel wat meer dan net genoeg compensatie voor de pion, maar Large verdedigde zich nauwkeurig naar remise.

Minder voorspoedig verging het Tea Lanchava tegen Jasper Broekmeulen. Een onorthodoxe openingsopzet leidde al gauw tot een bizarre stelling met tegengestelde rokades en wederzijdse kansen. De Nederlands Kampioene leek een gevaarlijkere aanval te hebben, maar Broekmeulen was beter in het waarnemen van zijn kansen, waardoor het kwartje op dit bord helaas de verkeerde kant op viel.

Zodoende was de stand weer in evenwicht en moest de winst in het eindspel behaald worden. Dat lukte Alexander van Beek tegen Niels Ondersteijn helaas niet. Hij had weliswaar een pluspion, maar daarmee kon hij in het toreneindspel geen enkele vuist maken, dus werd het remise. Ton van der Heijden kwam na een wilde partij tegen HMC-teamleider René Olthof in een interessant eindspel terecht. Het was de vraag of zijn lichte stukken de zwarte toren de baas konden zijn. Voordat het echt leuk werd, liet de zwartspeler zijn toren tussen zijn eigen pionnen verstrikt raken, wat onmiddellijk tot verlies leidde.

Dat Frank Erwich van David van Kerkhof zou verliezen, daar twijfelde niemand meer aan voor de tijdcontrole. De topscorer van BSG stond een kleine kwaliteit en een pion achter bij vreselijke stelling. Hij wist zich echter terug te knokken, of Graveyard liet hem glippen, want uiteindelijk bereikte hij een theoretische remisestelling. Iets met een toren tegen pion. Helaas ging hij op het eind alsnog de mist in en verloor.

Het stond 4-4 en er waren nog twee eindspelen bezig. Grote Beer stond de hele tijd wat minder in een toreneindspel tegen Benjamin Bok. Met goed spel was het misschien remise te houden, maar in de praktijk slaagde zelfs Berelowitsch er niet in. Dus moest alles komen van Behirder. Als 1900-speler dagdroomde hij er vroeger al van om later, als hij groot en sterk was, in een moeilijk eindspel het beslissende punt binnen te halen. Nou, dat is de laatste jaren redelijk vaak gebeurd. Na een mislukte opening had geen hond ergens nog op gerekend, maar in tijdnood tastte tegenstander Geert van der Stricht mis en kwam hij zelf opeens in een vervelend eindspel. De juiste verdediging werd niet gevonden en dus ging na bijna zes uur spelen ook nog het halve punt de prullenbak in. Zodoende eindigde het duel BSG - HMC enigszins verrassend in een gelijkspel. De plussen en minnen hielden elkaar redelijk in evenwicht, dus al met al was het verdienstelijke resultaat ook wel verdiend. Over drie weken mag BSG naar Groningen, dat vrij laag op de ranglijst staat. Dat wordt een belangrijk duel en hopelijk doet BSG het dan beter dan vorig jaar.

BSG (2333) - HMC (2345) 5-5
1. L Ootes (2358) - J Bosch m (2371) ½-½
2. R Ris m (2388) - R Miedema m (2363) ½-½
3. A Berelowitsch g (2565) - B Bok m (2530) 0-1
4. E de Groote (2354) - T Burg m (2498) 1-0
5. A van Beek m (2307) - N Ondersteijn f (2317) ½-½
6. T Lanchava m (2320) - J Broekmeulen f (2425) 0-1
7. H van der Poel f (2242) - T Verhoeven (2197) ½-½
8. J de Groote (2150) - G van der Stricht m (2382) 1-0
9. F Erwich f (2361) - D van Kerkhof (2290) 0-1
10. T van der Heijden (2280) - R Olthof (2077) 1-0

Ruttes kopzorgpremie

Wat waren ze blij: in een razend tempo werd het kabinet Rutte II geformeerd. Met alle plezier deden de coalitiepartijen de grootste concessies, waarvan de beperking van de hypotheekrenteaftrek en de inkomensafhankelijke zorgpremie de meest in het oog springende waren. Vooral in dat laatste punt stonden de coalitiepartijen zwak en dus ging de oppositie fel tekeer tijdens het formatiedebat. Hondje Geert blafte een paar keer, Buma nam het als een echte Obama voor de middeninkomens op, terwijl de SP het niet fair vond dat de allerhoogste inkomens buiten schot bleven. Opmerkelijk was dat de felle houding van de D66, de regeringspartij aan de zijlijn, dat in de zorgpremie een goede mogelijkheid zag om zichzelf te profileren.

De media pikten het op en plotseling had niemand het meer over iets anders dan de zorgpremie. Plotseling kreeg het ideale huwelijk tussen de VVD en de PvdA een fikse tegenvaller te verwerken. De VVD-achterban roerde zich, kiezers voelden zich bedrogen en angstige burgers voorzagen een flinke aanslag op hun huishoudbudget. Ze wisten niet goed wat de nieuwe plannen voor ze betekenden en door de mist van cijfers doken al gauw de vreemdste indianenverhalen op. Het werd tijd dat iemand duidelijkheid zou scheppen.

Vanochtend was Telegraaf-econoom Alex Klein te gast bij Vandaag de Dag. Aan de hand van stapels chocolademunten probeerde hij de gevolgen van de nieuwe maatregelen te visualiseren. Een goed idee om de materie te verhelderen, maar zijn uiteenzetting was op zijn zachtst gezegd tendentieus te noemen. Al snel strooide hij woorden als “Robin Hood” over tafel en gooide daarmee nog meer olie op het vuur van de toch al verhitte zorgpremiediscussie. Vervolgens wist hij nog een paar krachtige antwoorden te formuleren op de halfslachtige tegenvragen van sparringpartner Leonie ter Braak, waardoor het helemaal leek alsof er niks van het plan deugde.

Helaas vertroebelen de rechtse media op deze manier de echte discussie. Daarvoor moeten de cijfers erbij gepakt worden. De cijfers laten zich echter niet gemakkelijk doorgronden en daardoor snapt de Jan met de pet, of de Nederlandse Joe de loodgieter er niks meer van. Het is natuurlijk ook zwak van de politiek dat ze hun plannen niet duidelijk kunnen uitleggen, maar dat de media vervolgens de zaken opblazen door de consequenties erger doen lijken dan ze zijn, hadden ze ook niet in de hand.

Op dit moment is de zorgpremie gemiddeld zo’n 100 euro per maand, ofwel 1280 euro per jaar.  Dat gaat veranderen naar een opstarttarief van 255 euro per jaar in 2014, plus een inkomensafhankelijk tarief. Dat is 11,1 procent voor elke euro die je boven de 19.393 euro per jaar verdient, om boven de 68.000 euro constant te blijven. Hierdoor kunnen de zorgkosten tot een kleine vierduizend euro hoger oplopen dan in de huidige situatie; dat is een enorm bedrag.

Daar staan de belastingverlagingen tegenover. De inkomstenbelasting verandert van 37 procent in de eerste schijf en 42 procent in de tweede en derde schijf naar een constant tarief van 38 procent. Hierdoor worden juist de middeninkomens gecompenseerd. Het belastingvoordeel loopt op tot ruim 1200 euro op jaarbasis voor de hoogste tarieven. Tot een jaarinkomen van 30.000 euro voelt u geen pijn van de nieuwe maatregelen. Daarna loopt het nadeel op tot ruim tweehonderdvijftig euro in de maand voor de hoogste inkomens.

Totale belastingdruk als functie van het inkomen in de huidige (rode) situatie en de toekomstige (blauwe) situatie, voor zover ik heb kunnen achterhalen. (Versie 2 van 2 november 2012)

Wat de materie zo lastig maakt, is dat er te pas en te onpas gebruik wordt gemaakt van de term “modaal inkomen”. Het lastige hieraan is dat dit een gezinsinkomen is, terwijl de zorgpremie op het individuele inkomen is gebaseerd. Deze dingen zijn moeilijk uit elkaar te houden. Een middagje stoeien met CBS-cijfers (van 2010) leverde de volgende conclusies op:

• Het gemiddelde inkomen per Nederlander is zo’n 22.000 euro per jaar
• Werkenden verdienen meer (een kleine 35.000 euro per jaar)
• De niet-werkende beroepsbevolking verdient minder (zo’n 18.000 euro per jaar)
• De rest is te jong of te oud om te werken
• Inderdaad, zoals Alex Klein zei, verdient slechts zo’n 20 procent van de mensen meer dan 33.000 euro per jaar (een “modaal” gezinsinkomen)
• Slechts zo’n vijf procent verdient meer dan 55.000 euro per jaar

Kortom: de meeste mensen gaan er eigenlijk op vooruit door de plannen. De vraag is natuurlijk of een dergelijke herverdeling te prefereren is, maar dat is een politieke keuze die de VVD nota bene heeft willen maken. Respect daarvoor. Het voordeel van de inkomensafhankelijke zorgpremie is dat het belastingstelsel eenvoudiger kan worden gemaakt. De inkomstenbelasting gaat ook omlaag, wat economisch gezien fijn is (belasting op consumptie wordt als economisch verstandiger gezien), maar dat voordeel wordt weer teniet gedaan doordat de zorgkosten nu als een soort verkapte inkomstenbelasting fungeren.

Het vreemde aan de zaak is dat iedereen om de gestegen maandlasten klaagt, terwijl er mogelijk veel ernstigere bezwaren zijn: de inkomensafhankelijke zorgpremie zou in strijd zijn met EU-regels, doordat er minder concurrentie komt bij zorgverzekeraars. Laat de discussie daar vooral over gaan. In ieder geval zijn er een hoop kopzorgen dus voor Rutte, die de plannen vooralsnog door lijkt te gaan zetten, alle kritiek ten spijt. Het alternatief is weer terug naar de onderhandelingstafel om de PvdA tevreden te stellen. De vraag is welk heilig VVD-huisje het dan moet ontgelden. Toch vraag ik me af of de coalitiepartijen zich niet een heleboel kopzorgen hadden kunnen besparen door de zorgkosten ongemoeid te laten en gewoon de belastingen aan te passen om (ongeveer) hetzelfde netto-inkomenseffect te krijgen.