De nazomer komt eraan!

Ook zo genoten van het prachtige weer? Na de barre augustusmaand, waarin de winterjassen weer uit de kast gehaald konden worden, is het nu weer echt zonnebrillenweer. Er is deze maand nog geen druppel gevallen en de temperaturen bereiken weer zomerse waarden.

Natuurlijk is dit zomerweer geen al te lang leven beschoren. Maar al te vaak wordt het mooie weer in Nederland afgewisseld door lange periodes met veel regen, weinig zon en lage temperaturen. Dat zal nu niet anders zijn. Aangezien we nu in een rap tempo op de winter afstevenen, zal deze week wel de laatste echt warme dagen van het toch al warme jaar opleveren.

We bevinden ons in een bijzondere periode in het jaar. De astronomische herfst gaat volgende week dinsdag in en daarmee begint ook echt een ander seizoen. In het Nederlandse klimaat speelt de wind een grote rol. Door de zogenaamde westcirculatie komt de wind doorgaans van zee en dat zorgt bij ons voor milde winters en lauwwarme zomers. 40 procent van de tijd komt de wind uit het zuidwesten; dat is ongeveer twee keer zo vaak als een willekeurige andere windrichting. De overheersende windrichting is echter niet constant door het jaar heen. Zo waait de wind in het voorjaar relatief vaak uit het noorden en in de rest van het jaar wisselt het een beetje tussen zuidzuidwest en westzuidwest:

Het relatieve voorkomen van een bepaalde windrichting per dag. Data: KNMI voor De Bilt (1904-2013)

In de grafiek zijn zuidzuidwest (rood) en westzuidwest (oranje) dominant. Relatief zeldzaam zijn oostzuidoost (blauw) en noordnoordwest (lichtgroen). Uit de grafiek blijkt dat de windrichting gedeeltelijk door het seizoen bepaald wordt: in de winter komt de wind gemiddeld bijvoorbeeld vaker uit het zuiden. Grappig genoeg zijn er ook op kleinere schaal verschillen en die hebben soms een opwarmend dan wel een afkoelend effect:

Invloed van de windrichting op de gemiddelde temperatuur.

Het blijkt dat de vele zuidwestenwinden in de winter (december en januari, blauw) voor een opwarmend effect zorgen. In februari worden de noordenwinden belangrijker en dat heeft direct een afkoelend effect (geel). De veranderingen in de windrichting verklaren waarom mid-februari gemiddeld gezien de koudste periode in het jaar is. Andere notoire koele perioden zijn april (rood) en de zomer (eind mei tot begin september, lichtblauw). Op dit moment staan we op het punt de relatief milde fase van de herfst te betreden (paars), waarin de (zuid)zuidwestenwinden weer voor relatief hoge temperaturen zorgen. Niet voor niets noemde het KNMI deze periode (half september tot half november) de nazomer, hoewel het weer in november doorgaans in de verste verte niet meer aan de zomer doet denken.

In ieder geval naderen we het omslagpunt waarbij de westenwinden voor hoge en oostenwinden voor lage temperaturen gaan zorgen. In het zomerhalfjaar was dat nog omgekeerd en zorgde de kille zeebries voor verkoeling, binnenkort zorgt de zeebries ervoor dat we niet bevriezen.

Jaarlijkse gang van de temperatuur per windrichting.

Het eind van een lange zomer komt nu echt in zicht en de donkere, koude dagen staan weer voor de deur. Maar niet getreurd, want we kunnen nog twee maanden genieten van onze "nazomer"!