De warme jaarhelft komt eraan!

Het koude weer van de laatste tijd ook zo zat? Hoewel er de komende tijd ook niet direct hoge temperaturen worden verwacht, gaat morgen wel de warme jaarhelft van start.

Doorgaans geeft april een voorproefje van de zomer met een paar echt lekkere lentedagen. Niets daarvan dit jaar, want tot vandaag had het kwik in de grasmaand nog niet eens de 16 graden aangetikt. De gemiddelde maandtemperatuur is tot nog toe een kleine 6 graden, ruim 3 graden kouder dan normaal. Het gevolg is ook dat de natuur achterloopt op schema. Wat het helemaal bijzonder maakt, is dat februari en maart wel een aantal dagen met prima lenteweer hadden:

De eerste drie en een halve maand van 2021, met in het zwart de gemiddelde temperatuur en in het groen het klimatologisch gemiddelde. Rode gebieden geven aan dat het warmer is geweest dan gemiddeld, blauwe gebieden geven aan dat het kouder is geweest dan gemiddeld.

Klimatologisch behoort de eerste helft van april nog tot de koude jaarhelft. Ondanks dat de dagen al behoorlijk lang zijn geworden en het zonnetje al heel wat kracht heeft, is de kou van de afgelopen winter niet zomaar verdreven. Door de steeds sterker wordende zon loopt het klimatologische gemiddelde wel sterk op, waardoor ergens in de komende dagen de warme jaarhelft begint.

Op dit moment is de zon net zo sterk als eind augustus, maar waar de oogstmaand na juli de warmste maand van het jaar is, is het nu pas net zo warm als eind oktober, wat allemaal komt door het langzame opwarmen en afkoelen van de atmosfeer. Wanneer de atmosfeer direct op de seizoenen zou reageren, zou het nu (net als eind augustus) gemiddeld een graad of 15 horen te zijn, het klimatologisch gemiddelde voor eind mei.

De gemiddelde temperatuur (zwart), de bijbehorende sinusoïde (groen) en de temperatuur als de atmosfeer zonder vertraging zou reageren op de seizoenen (geel). De warme jaarhelft is weergegeven met een rode achtergrond, de koude jaarhelft heeft een blauwe achtergrond. In de donkere jaarhelft zijn de achtergrondkleuren donkerder.

De hoogste temperaturen zouden dan natuurlijk rond de zonnewende (21 juni) gerapporteerd worden. In de praktijk loopt de temperatuur ongeveer een maand achter op de daglengte, dus valt de warmste dag van het jaar vaak pas in juli of augustus. Die periode is nog ver weg, want op de meeste plaatsen begint morgen pas de warme jaarhelft. Plaatsen aan de kust moeten er vanwege het langzaam opwarmende zeewater langer op wachten. In de Kop van Noord-Holland zelfs tot de laatste dag van april.